Na blogu od około roku wisi notka
o luteinie i zeaksantynie. Ogólna,
nawet bardzo, trochę byle jaka bym powiedział, z czasu kiedy jeszcze nie
przykładałem się do prowadzenia bloga tak, jak robię to obecnie. Tym razem
chciałbym poruszyć szerzej i bardziej szczegółowo temat owych ksantofili w
kontekście ich wpływu na oczy, wzrok, uwzględniając najnowsze badania. Naprawdę
jest o czym pisać. Suplementy z luteiną powstają na naszym polskim rynku jak
grzyby po deszczu, a firmy farmaceutyczne co sezon przebijają się jeśli
chodzi o deklarowaną dawkę na jedną tabletkę, zapominając często o zeaksantynie
bądź traktując ją tak, jak ja niespełna rok temu potraktowałem tutaj ten temat.

luteina
(Pixabay)

Wchłanianie luteiny

Luteina i zeaksantyna występują w
wielu produktach pochodzenia roślinnego, a także produktach odzwierzęcych,
zwłaszcza jeśli zwierzęta karmione były bogatym w nie pożywieniem. Wymienić
można tutaj szpinak, jarmuż, paprykę, kukurydzę, nektarynki, brzoskwinie czy
kurze jaja. Ponieważ są to związki o charakterze tłuszczowym (są lipofilne),
lepiej wchłaniają się wraz z tłuszczem. Ciekawe badanie, potwierdzające efekt
logicznego rozumowania opierało się na sprawdzaniu biodostępności luteiny u
osób, które spożyły bogate w nią warzywa i u osób, które owe warzywa zjadły
razem z majonezem. Ponadto obserwuje się lepsze wchłanianie przy nasyconych
kwasach tłuszczowych, niż przy wielonienasyconych i jednonienasyconych kwasach
tłuszczowych. Obróbka termiczna modyfikuje konfigurację do cis-luteiny i
cis-zeaksantyny o koło 20%. Zdaje się też, że sekwencja genów kodujących lipazę
wątrobową i lipoproteinową, które biorą udział w regulacji gospodarki
lipoprotein, ma wpływ na biodostępność luteiny i zeaksantyny.

Luteina – bezpieczeństwo stosowania

Z wielu badań na zwierzętach oraz
na ludziach wynika, że luteina i zeaksantyna są związkami bezpiecznymi. Nie
mają działania toksycznego czy mutagennego (przeciwnie, potencjalnie mogą
chronić przed mutacjami nowotworowymi). Nawet długotrwałe zażywanie
zawierających je preparatów nie powodowało niepożądanych skutków ubocznych, w
dawkach około 10 mg luteiny na dobę. U szczurów, którym podawano ogromne dawki
(2 gramy na kilogram masy ciała) także nie odnotowano szkodliwych skutków
ubocznych czy działania mutagennego, w porównaniu z grupą kontrolną. Wobec tego
luteina i zeaksantyna, zwłaszcza w powszechnie dostępnych w suplementach
dawkach, uważane są za bezpieczne i nieszkodliwe.

Wpływ luteiny na widzenie

Jak wpływają na narząd wzroku?
Poprawiają gęstość optyczną plamki żółtej (nieco skuteczniej u mężczyzn).
Przeciwdziałają zwyrodnieniu owej plamki i pomagają w już istniejącym
problemie, co potwierdza sporo badań na ludziach. Niejasne są wyniki w
przypadku osób zdrowych – część świadczy o tym, że korzystny efekt
suplementacji na gęstość optyczną plamki żółtej występuje, część – że nie.
Ponadto odnotowano pozytywne działanie u osób z zaćmą jądrową. Ważny jest też
fakt, że dawki powyżej 10 mg luteiny na dobę nie wywołują statystycznie
lepszego efektu, niż dawki niższe. Korzyści obserwowano nawet przy suplementowaniu
1 mg luteiny i zeaksantyny na dobę.


Luteina i zeaksantyna u dzieci oraz chorych na mukowiscydozę

Luteina oraz zeaksantyna od
urodzenia są niezbędne do prawidłowego widzenia. Znajdują się w mleku matki,
powinny być też zawarte w specjalnych pokarmach niemowlaków. Chociaż nie
przeprowadzono szczegółowych badań na dzieciach, to z eksperymentów na innych
naczelnych wynika, że owe karotenoidy są ważne dla przyszłego funkcjonowania
narządu wzroku, jednak z uwagi na powyższe, trudno o ustalenie konkretnych
dawek. Co ciekawe, u dorosłych osób z mukowiscydozą obserwuje się bardzo niskie
stężenia luteiny i zeaksantyny we krwi i plamce żółtej, nie towarzyszące jednak
problemom z widzeniem. Jest to obecnie zagadką dla naukowców zajmujących się tą
kwestią.
Luteina i zeaksantyna z pewnością
są związkami niezbędnymi w prawidłowej diecie. Mają też dużo szersze, niż tylko
omówione w tym poście, spektrum działania. Dobrze jest spożywać je z
tłuszczowym, odzwierzęcym posiłkiem (suplementy z luteiną i zeaksantyną zawierają
często także tran), zwiększając ich wchłanianie. Dawki powyżej 10 mg na dobę
nie są skuteczniejsze, niż dawki niższe (przynajmniej w kontekście wpływu na
oczy). Osobiście ciekawy jestem wpływu suplementacji luteiną i zeaksantyną wraz
z kwasem liponowym lecz dotychczas
nie udało mi się znaleźć badań sprawdzających efekt takiego połączenia.

Chcesz wesprzeć rozwój mojego bloga? Możesz to zrobić zostając jego patronem tutaj.

Literatura:
Gale, Catharine R., et al.
„Lutein and zeaxanthin status and risk of age-related macular
degeneration.” Investigative ophthalmology & visual
science 44.6 (2003): 2461-2465.
Abdel-Aal, El-Sayed M., et al.
„Dietary sources of lutein and zeaxanthin carotenoids and their role in
eye health.” Nutrients 5.4 (2013): 1169-1185.
Bone, Richard A., et al.
„Lutein and zeaxanthin in the eyes, serum and diet of human
subjects.” Experimental eye research 71.3 (2000): 239-245.
Broekmans, Wendy MR, et al.
„Macular pigment density in relation to serum and adipose tissue
concentrations of lutein and serum concentrations of zeaxanthin.” The
American journal of clinical nutrition 76.3 (2002): 595-603.
Curran-Celentano, Joanne, et al.
„Relation between dietary intake, serum concentrations, and retinal
concentrations of lutein and zeaxanthin in adults in a Midwest
population.” The American journal of clinical nutrition 74.6
(2001): 796-802.
Dawczynski, Jens, et al.
„Long term effects of lutein, zeaxanthin and omega-3-LCPUFAs
supplementation on optical density of macular pigment in AMD patients: the
LUTEGA study.” Graefe’s Archive for Clinical and Experimental
Ophthalmology 251.12 (2013): 2711-2723.
Delcourt, Cécile, et al.
„Plasma lutein and zeaxanthin and other carotenoids as modifiable risk
factors for age-related maculopathy and cataract: the POLA
Study.” Invest Ophthalmol Vis Sci 47.6 (2006): 2329-35.
Gao, Shasha, et al. „Lutein
and zeaxanthin supplementation reduces H2O2-induced oxidative damage in human
lens epithelial cells.” Molecular vision 17 (2011): 3180.
Gleize, Béatrice, et al.
„Effect of type of TAG fatty acids on lutein and zeaxanthin
bioavailability.” British Journal of Nutrition 110.01 (2013):
1-10.
Graydon, Ryan, et al. „The
effect of lutein-and zeaxanthin-rich foods v. supplements on macular pigment
level and serological markers of endothelial activation, inflammation and
oxidation: pilot studies in healthy volunteers.”British Journal of
Nutrition 108.02 (2012): 334-342.
Huang, F. F., and X. M. Lin.
„[Comparison of daily intake of lutein+ zeaxanthin, serum concentration of
lutein/zeaxanthin and lipids profile between age-related macular degeneration
patients and controls].” Beijing da xue xue bao. Yi xue ban= Journal
of Peking University. Health sciences 46.2 (2014): 237-241.
Karppi, Jouni, Jari A. Laukkanen,
and Sudhir Kurl. „Plasma lutein and zeaxanthin and the risk of age-related
nuclear cataract among the elderly Finnish population.” British
Journal of Nutrition 108.01 (2012): 148-154.
Khachik, Frederick, et al.
„The effect of lutein and zeaxanthin supplementation on metabolites of
these carotenoids in the serum of persons aged 60 or older.”Investigative
Ophthalmology and Visual Science 47.12 (2006): 5234.
Kvansakul, Jessica, et al.
„Supplementation with the carotenoids lutein or zeaxanthin improves human
visual performance.” Ophthalmic and Physiological Optics 26.4
(2006): 362-371.
Ma, Le, et al. „Effect of
lutein and zeaxanthin on macular pigment and visual function in patients with
early age-related macular degeneration.”Ophthalmology 119.11 (2012):
2290-2297.
Ma, Le, et al. „Improvement
of retinal function in early age-related macular degeneration after lutein and
zeaxanthin supplementation: a randomized, double-masked, placebo-controlled
trial.” American journal of ophthalmology154.4 (2012): 625-634.
Merle, Bénédicte MJ, et al.
„Association of HDL-related loci with age-related macular degeneration and
plasma lutein and zeaxanthin: the Alienor study.” (2013): e79848.
Moeller, Suzen M., et al.
„Associations between intermediate age-related macular degeneration and
lutein and zeaxanthin in the Carotenoids in Age-related Eye Disease Study
(CAREDS): ancillary study of the Women’s Health Initiative.” Archives
of ophthalmology 124.8 (2006): 1151-1162.
Ravikrishnan, R., et al.
„Safety assessment of lutein and zeaxanthin (Lutemax™ 2020): Subchronic
toxicity and mutagenicity studies.” Food and Chemical
Toxicology 49.11 (2011): 2841-2848.
Schalch, Wolfgang, et al.
„Xanthophyll accumulation in the human retina during supplementation with
lutein or zeaxanthin–the LUXEA (LUtein Xanthophyll Eye Accumulation)
study.” Archives of biochemistry and biophysics 458.2 (2007):
128-135.
Schupp, Christine, et al.
„Lutein, zeaxanthin, macular pigment, and visual function in adult cystic
fibrosis patients.” The American journal of clinical nutrition 79.6
(2004): 1045-1052.
Sen, Abhijit, et al.
„Association Between Higher Plasma Lutein, Zeaxanthin, and Vitamin C
Concentrations and Longer Telomere Length: Results of the Austrian Stroke
Prevention Study.” Journal of the American Geriatrics Society62.2
(2014): 222-229.
Takeda, Sayaka, et al.
„Effects of Mayonnaise on Postprandial Serum Lutein/Zeaxanthin and.
BETA.-Carotene Concentrations in Humans.” Journal of nutritional
science and vitaminology 55.6 (2009): 479-485.
Trieschmann, Meike, et al.
„Changes in macular pigment optical density and serum concentrations of
its constituent carotenoids following supplemental lutein and zeaxanthin: the
LUNA study.” Experimental eye research 84.4 (2007): 718-728.
Updike, Ashley A., and Steven J.
Schwartz. „Thermal processing of vegetables increases cis isomers of
lutein and zeaxanthin.” Journal of Agricultural and Food
Chemistry 51.21 (2003): 6184-6190.
Vu, Hien TV, et al. „Lutein
and zeaxanthin and the risk of cataract: the Melbourne visual impairment
project.” Investigative ophthalmology & visual science 47.9
(2006): 3783-3786.
Zeimer, M., et al. „[The
macular pigment: short-and intermediate-term changes of macular pigment optical
density following supplementation with lutein and zeaxanthin and
co-antioxidants. The LUNA Study].” Der Ophthalmologe: Zeitschrift der
Deutschen Ophthalmologischen Gesellschaft 106.1 (2009): 29-36.
Zimmer, J. Paul, and Billy R.
Hammond Jr. „Possible influences of lutein and zeaxanthin on the
developing retina.” Clinical ophthalmology (Auckland, NZ) 1.1
(2007): 25.

 

Najnowsze wpisy

`

24 komentarze do “Luteina i zeaksantyna, a oczy i widzenie

  1. Faktycznie dużo się teraz słyszy o luteinie, a o zeaksantynie czytam pierwszy raz, dobrze wiedzieć że mają taki pozytywny wpływ na oczy :).

  2. Kiedyś wystarczyło jeść marchewkę, żeby mieć zdrowe oczy 😀 A teraz coraz to wyższe dawki luteiny. A zeaksantyna? Nikt nie wyprodukuje z nią suplementu, bo ma zbyt trudną nazwę- nie byłaby chwytliwa i ludzie nie kupowaliby 😉 Marketing…

    1. nie wiem jakie są różnice pomiędzy zeakasntyną a astaksantyną , ale przy dużym problemie z oczami pomogła astaksantyna, najwięćej i najbardziej wartościowej jest jej w oleju z kryla arktycznego .Pomogło i to bardzo

  3. Pamiętam, że Luteiną w tabletkach brałam podczas ciąży. Przepisał mi ją lekarz, gdy prawie poroniłam… Tak właściwie to nie pamiętam nawet dlaczego akurat luteinę…

    1. Nazwa handlowa to Luteina (tabletki podjęzykowe lub dopochwowe), a nazwa chemiczna – tak jak kolega wcześniej wspomniał.

    1. Sprawdzając na szybko, badania te wykazały brak skuteczności kwasów tłuszczowych omega 3, ale luteina i zeaksantyna okazały się pomocne.

  4. Rzeczywiście wszędzie teraz słyszę o luteinie. I tylko i wyłącznie o niej, o zeaksantynie cicho sza. Niestety wadę wzroku mam od najmłodszych lat, już w szkole podstawowej nie rozstawałam się z okularami i nadal pozostaję im wierna. Całe szczęście, już od wielu lat się ona nie pogłębia. Szkoda tylko, że bez okularów czy soczewek świat jest taki rozmazany, a ja nawet nie pamiętam, jak to jest widzieć dobrze i wyraźnie bez "wspomagaczy" 😀

  5. Imponująca bibliografia, brawo! 😉 Skoro jesteśmy w temacie wzroku, to czy istnieją jakieś sposoby (mam tu na myśli metody naturalne, nie korekcje laserową) na poprawę widzenia przy np. miopi, astygmatyzmie?

    1. Metody naturalne to np. ćwiczenie oczu (poprzez patrzenie w różne punkty i ruchy gałek ocznych), palming lub okulary ajuwerdyjskie. Wszystko działa na astygmatyzm. I nie pytaj okulistów, bo oni jedynie przepiszą recepty na suplementy. Wpisz hasło w internet i naprawdę wyskoczy Ci mnóstwo stron 🙂

  6. Hej, piję od 2-3 tygodni herbatkę z czystka. Zauważyłam jednak, ze po tej herbatce odczuwam nudności i ból głowy. Czym to może być spowodane? Powinnam odstawić czystek?

    1. Zioła kupowane w zielarniach są wręcz nie wskazane , jak nazbierasz sama i sama ususzysz to tak,wszystkie sa poddawane promieniowaniu jonizującemu i nie tylko nie pomoga ale szkodza
      zwłaszcza te,które sa sprowadzane z zagranicy m.in czystek , tak bardzo rozreklamowany a także te które pozyskuje sie metodą „hodowlaną” czyli na plantacjach .Zioło lecznicze samo wybiera sobie teren gdzie chce urosnąć, a nawet może wyrosnąc pod twoim domem , gdy go potrzebujesz,

  7. Nie wiem czy luteina poprawia wzrok ale zdecydowanie widać poprawę u mojego dziecka po zażywaniu gold luteiny junior. Moja córka jest ogromną maniaczką książek – czyta wkażdej wolnej chwili – co jest dobre i złe oczywiście;) wzrok ma czasmai bardzo zmęczony więc dlatego zdecydowałam się na ten suplement – oczu sobie nie da zakropić;)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *