Wraz z początkiem roku 2019 na stronach i profilach społecznościowych wydziałów biologii i biur karier różnych polskich uczelni zaczęły pojawiać się kuszące kwotą 1200 złotych miesięcznie ogłoszenia stypendialne. Skierowane były do studentów biologii i kierunków pokrewnych, a przesłane przez fundację En Arche. By mieć szansę na otrzymanie pieniędzy, konieczne było napisanie eseju, w którym należało odpowiedzieć na postawione przez fundatorów pytanie. „Jakie wyzwania stawia teoria inteligentnego projektu standardowemu modelowi makroewolucji biologicznej?”. Wśród warunków znalazły się też zapisy o konieczności oparcia się w pracy o amerykańskich publicystów promujących koncepcję inteligentnego projektu. Oraz zobowiązanie się do kontynuowania zainteresowania inteligentnym projektem.

 

Konferencja En Arche
Konferencja En Arche. Źródło: En Arche, z późn. zm.

 

Inteligentny projekt czy kreacjonizm?

Pod pojęciem inteligentnego projektu kryje się antynaukowy nurt, głównie amerykański, wywodzący się od środowisk fundamentalistów religijnych. Odrzuca on teorię ewolucji biologicznej na rzecz stworzenia świata przyrody przez „inteligentnego projektanta”. Zwolennicy tej koncepcji bardzo starannie przykładają się do podkreślania, że nie są kreacjonistami. Kreacjonizm, postulujący dosłowne rozumienie stworzenia świata opisane w świętych pismach, od bardzo dawna funkcjonuje jako coś całkowicie pseudonaukowego. Został odrzucony nawet przez watykańskie duchowieństwo. Uznało ono bowiem za prawdziwe stwierdzenie, że świat ożywiony ukształtowany został przez ewolucję biologiczną. Z zastrzeżeniem, że Bóg mógł nią „pokierować” tak, by doprowadzić do wyewoluowania człowieka. Pogląd ten nazywa się teistycznym ewolucjonizmem i kończy konflikt między biologią a Kościołem.

 

 

Zarówno społeczne zepchnięcie kreacjonistów na margines, jak i próba unaukowienia kreacjonizmu, doprowadziły do powstania teorii inteligentnego projektu, poza ramy której usunięto najbardziej absurdalne tezy kreacjonistyczne. (Na przykład takie, że Ziemia ma kilka czy kilkanaście tysięcy lat, że datowanie skamieniałości jest zafałszowane itp.). Obstając jednak przy stworzeniu życia przez siły wyższe („projektanta”). I odrzuceniu faktu zachodzenia ewolucji biologicznej drogą doboru naturalnego i dryfu genetycznego. Choć o inteligentnym projekcie jego zwolennicy mówią jak o teorii naukowej, to w rzeczywistości nią nie jest. Nie podlega falsyfikacji i przeczy mechanizmom (lub wypacza je), których istnienie dowiedziono wielokrotnie w rozlicznych obserwacjach i eksperymentach na układach molekularnych in vitro i modelach, bakteriach, grzybach, roślinach i zwierzętach, takim jak selekcja naturalna, dryf genetyczny, mutacje genowe, chromosomowe i genomowe, jak również rekombinacja czy horyzontalny transfer genów oraz dziedziczenie. Dokładnie tak samo jest z kreacjonizmem, stąd w istocie ideę inteligentnego projektu nazwać można neokreacjonizmem lub kreacjonizmem maskowanym.

 

Stypendia od En Arche

Zeszłoroczny program stypendialny fundacji promowany był w kolejnych miesiącach coraz śmielej. Ogłoszenia pojawiły się na stronach Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu im. Marii Skłodowskiej-Curie, Uniwersytetu Śląskiego czy Uniwersytetu Wrocławskiego, a także na Forum Akademickim. Uczelnie szybko otrzymywały informację o charakterze działań organizacji En Arche ode mnie oraz licznych innych osób aktywnych w obszarze nauki i zdejmowały zamieszczone wcześniej ogłoszenia. Najpewniej publikowały je osoby zajmujące się prowadzeniem stron i profili społecznościowych. Bez weryfikacji przez pracowników naukowych i wobec tego trudno jest posądzać o złą wolę. Szczególnie, że reakcje większości jednostek na przesłane wątpliwości były niemal natychmiastowe, jak choćby w przypadku UAMu.

 

W tym roku En Arche również wystartowała z konkursem stypendialnym dla studentów, a także doktorantów. Dostała się ze swoim przekazem między innymi na Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, do Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Tegoroczna edycja oferowała ponownie 1200 złotych miesięcznie studentom, a doktorantom aż 2500 złotych. Trudno oprzeć się pokusie i nie zaaplikować. Zwłaszcza wziąwszy pod uwagę studenckie budżety osób utrzymujących się w trakcie kształcenia bez pomocy rodziców. Gdy ostrzegałem na początku roku 2019 o podejrzanych celach fundacji, nie zabrakło komentarzy, że dla takich pieniędzy warto „skrobnąć” odpowiedni tekst. Zgarnąć potem wynagrodzenie, a o sprawie zapomnieć. W końcu szkodliwość przesłania parakreacjonistycznej publikacji do niszowej organizacji wydawała się znikoma.

 

stypendium En Arche

Cel fundacji En Arche

Fundacja w różnych miejscach wypiera się, jakoby dążyła do negowania teorii ewolucji biologicznej i promowania idei inteligentnego projektu. Robi to na przykład w zakładce „O nas” na swojej stronie WPP (wp-projektu.pl, co stanowi skrót od „w poszukiwaniu projektu”), poświęconej publicystyce. (Adres jest inny, ale należy do En Arche, co nietrudno zweryfikować, a fundacja też chętnie odsyła do łącz WPP). „Nie utożsamiamy się ze skrajnymi poglądami antyewolucjonistów, ani z żadną odmianą kreacjonizmu” – piszą. Podają też inną ciekawą informację: „Informujemy, że niniejsza strona nie jest związana z żadną grupą religijną czy wyznaniem”.

 

Jednak z rozmaitych opublikowanych tekstów wybrzmiewa zupełnie inny przekaz (analiza poniżej). Ponadto Polskie Towarzystwo Kreacjonistyczne promuje działania En Arche, a fundator En Arche (do którego jeszcze wrócę) jest też fundatorem organizacji Prodoteo. „Nazwa naszej Fundacji PRODOTEO pochodzi od pierwszych liter słów: Pismo (Święte), Rodzina i Dobroczynność. Określenie TEO odnosi się do Trójosobowego  Boga  wyznawanego przez  chrześcijan różnych  denominacji. On jest Tym, który nadaje sens naszemu życiu i działaniom”. Brak związków z grupami religijnymi i kreacjonistycznymi nie jest zatem oczywisty.

 

En Arche i inteligentny projekt

Na jednej z pierwszych podstron En Arche znajduje się zakładka o inteligentnym projekcie. „Teoria inteligentnego projektu (ID) jest ogólną teorią rozpoznawania projektu” – rozpoczyna tekst. Z dalszych fragmentów wynika, że teoria inteligentnego projektu miałaby odnosić się do poszukiwania projektów (za którymi stać ma projektant, jak sugeruje treść), niezależnie od tego, kto je wykonał. Padają przykłady komputerów czy morderstw, jako dowodów na „inteligentny projekt”, bo w końcu przez kogoś „zaprojektowanych”.

 

Niedługo czekałem na wyjaśnienie, dlaczego tak oczywiste rzeczy, których nikt w środowisku naukowym czy fachowców poszczególnych dziedzin (jak kryminalistyki) nie wyszczególnia jako „inteligentne projekty”, są tu przytaczane. Dalej pada bowiem przykład z biologią wewnątrzkomórkową. Autorzy chcą w ten sposób legitymizować pseudonaukowe twierdzenia o „inteligentnym projekcie” siły wyższej w biologii przez wymienianie obok nich przykładów stworzenia czegoś przez człowieka. Skoro coś zostało zrobione przez kogoś, to biologiczne zjawiska poukładane i zbalansowane „podobnie”, także powinny mieć, drogą tej argumentacji, stworzyciela. Gdyby tego rodzaju poglądy nie negowały ewolucji biologicznej, stanowiłyby jedynie jej wierzeniową obudowę (jak przy teistycznym ewolucjonizmie). Ale propagatorzy teorii inteligentnego projektu na tym nie poprzestają.

 

En Arche kreacjonizm
Polskie Towarzystwo Kreacjonistyczne promujące En Arche

 

Gdzie indziej, bo na wspomnianej witrynie En Arche – WPP – pada fragment „(…) przecież łańcuch DNA znajduje się w prawie każdej komórce naszego ciała. Proces tworzenia tak ogromnej porcji informacji musi być niesamowicie złożony i powtarzalny. Każda pomyłka może prowadzić do powielenia mutacji, które na ogół są „naprawiane” (kolejny niezwykle złożony mechanizm). Czy coś takiego mogło powstać w sposób losowy, bez planowania i udziału inteligencji, tylko na zasadzie przypadkowych, kumulatywnych zmian? Czy sam dobór naturalny może stanowić wyjaśnienie dla powstania i złożoności ludzkiego genomu?”, wprost podważający możliwość wyewoluowania replikacji czy naprawy DNA.

 

Negowanie ewolucji biologicznej

Dalej ewolucja biologiczna nazwana jest wręcz „jakimś niemal mitycznym procesem”, o którego cel pyta autor. Celowość też jest tutaj uchwycona pseudonaukowo; równie dobrze pytać by można, jaki i czyj jest cel działania grawitacji. Bądź powstawania podwójnych wiązań w cząsteczkach chemicznych czy takiej, a nie innej budowy pierwiastków.

 

W kolejnym tekście portalu publicystycznego En Arche napisano „Liczne badania paleontologiczne nie wykazały jak dotąd istnienia wiarygodnych świadectw (tak zwanych ogniw pośrednich – organizmów łączących gałęzie drzewa filogenetycznego) potwierdzających proces makroewolucji”. Podważanie makroewolucji, czyli ewoluowania taksonów wyższej rangi (rzędów, gromad, typów) jest spójne z kreacjonistyczną linią argumentowania. Ale już nie z dowodami zebranymi z badań paleobiologicznych. „Paleontologia dostarcza mnóstwa form o [makroewolucyjnych] cechach przejściowych. Świetnym przykładem jest tutaj ewolucja pierwszych żółwi, gdzie zapis stopniowego nabywania pancerza jest wyraźny co najmniej od środkowego triasu. Z kolei w wypadku drobnych bezkręgowców, takich jak np. konodonty, ich pospolitość w skałach osadowych pozwala na wysokorozdzielcze śledzenie zmian morfologicznych z warstwy na warstwę i, między innymi, obserwowanie wydzielania się nowych, osobnych linii ewolucyjnych” – skomentował paleobiolog, doktor Tomasz Szczygielski, z Instytutu Paleobiologii PAN.

 

En Arche WPP
WPP to bezpośrednio portal En Arche

 

Jeżeli antynaukowy-antyewolucyjny cel fundacji En Arche nadal wydaje się być rozmyty, z pomocą przychodzi kolejny przykład. W artykule o życiu w kosmosie zasugerowano, że nieodkrycie organizmów żywych poza Ziemią uderzałoby w teorię ewolucji biologicznej (której „za najpoważniejszą konkurentkę teorii ewolucji uważa się teorię inteligentnego projektu” – co także nie jest prawdą). O komentarz poprosiłem astrobiologa, doktora habilitowanego i profesora UAM, Łukasza Kaczmarka. „Nawet, jeśli nie udałoby się odkryć życia poza Ziemią, co jest skrajnie nieprawdopodobne biorąc pod uwagę wielkość Wszechświata i liczbę dostępnych „światów”, nie dowodzi to nieprawdziwości teorii ewolucji. Teoria ewolucji powstała dla wytłumaczenia powstania i ewolucji życia na Ziemi. Obecność bądź nieobecność życia na innych planetach nie ma z tym nic wspólnego” – wyjaśnił naukowiec.

 

Wiara czy wiedza?

Całkiem od realiów odszedł doktor habilitowany Andrzej Myc z Uniwersytetu Zielonogórskiego (gdzie jest profesorem), publikujący dla En Arche na WPP. „Na koniec, parafrazując znaną wypowiedź Richarda Dawkinsa z 1989 roku, mogę powiedzieć – oczywiście nie obrażając nikogo – że jeżeli ktoś nadal, pomimo licznych danych empirycznych, wierzy, że ewolucyjna narracja jest w stanie wytłumaczyć obecne i przyszłe odkrycia biologii molekularnej, to jest „niewykształcony, tępy lub pomylony” – stwierdził.

 

Pomijając błędne użycie znaczenia parafrazy przez profesora Myca, warto skontrastować to, co napisał, z reakcją na jego tekst biologa ewolucyjnego, Marcina Czarnołęskiego, doktora habilitowanego i profesora z Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. „Każda z nauk przyrodniczych buduje spójną wizję świata, którą następnie wystawia na ciągłe próby, sprawdzające jak wizja radzi sobie z tłumaczeniem setek milionów obserwacji napływających z tysięcy niezależnych od siebie ośrodków badawczych na Ziemi. Przetrwanie każdego kolejnego roku takich prób to wielki wyczyn, a więc nic dziwnego, że wizje które zwycięsko przechodzą „próbę ognia” zyskują w nauce najwyższe poważanie, stając się tzw. teoriami programowymi. W biologii jedyną wizją tłumaczącą powstanie zróżnicowanego i skomplikowanego świata żywego, która zwycięsko wyszła z tego sprawdzianu („próba” trwa już prawie 200 lat) jest właśnie teoria ewolucji”.

 

Na teorii ewolucji biologicznej bazuje dziś w zasadzie każda dziedzina biologii, a także część gałęzi medycyny oraz psychologii. Z kolei „Teoria inteligentnego projektu nie została potwierdzona w biologii, bo jest niefalsyfikowalna” – dodał doktor Mateusz Ciechanowski, zoolog z Uniwersytetu Gdańskiego.

 

En Arche
Fragment artykułu dr hab. prof. UZ, Andrzeja Myca na WPP

 

Koronawirus a inteligentny projekt

Również nie schodzący ze sceny temat pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, powodującego chorobę COVID-19, został wykorzystany do promocji pozanaukowej koncepcji inteligentnego projektu. Zarówno na stronie En Arche, podległej jej witrynie WPP oraz na profilu na Facebooku opublikowano materiały przekonujące, że koronawirus i układ odpornościowy (w tym ludzkie białka oddziałujące z wirusami) przemawiają za koncepcją inteligentnego („zaplanowanego”) projektu: „Często najlepszym lekiem są więc nie sztuczne produkty opracowywane przez lata badań, ale przeciwciała wytworzone przez ludzki organizm. Mają one swoje określone działanie dzięki dokładnemu zaplanowaniu. Zresztą wszelkie wspomniane w tym tekście procesy (…) trudno wyjaśnić w sposób naturalistyczny, a ich złożoność wyraźnie przemawia na rzecz teorii inteligentnego projektu”.

 

To, co w pierwszej kolejności przykuło uwagę wirusolożki, Emilii Cecylii Skirmuntt, z Uniwersytetu Oksfordzkiego, to jednak nie błędne informacje zawarte w tekście o koronawirusie i inteligentnym projekcie, a fałszywe powoływanie się na źródła: „Dla przykładu, fragment o 4943 białkach ukierunkowanych na wirusy z artykułu Durmus i Ulgen. Ten tekst nie opisuje mechanizmów obronnych i odpornościowych, a interakcje pomiędzy proteinami ludzkimi i wirusami podczas infekcji i wnikania wirionów do komórki, w tym te 4943 białka. Uzupełniła, że „Zarówno układ immunologiczny jak i inne układy złożonych organizmów żywych są wynikiem ewolucji i istnieją bardzo dobre opisy eksperymentów pokazujące ewolucję w akcji i jak te złożone systemy i procesy zmieniały się przez lata by w końcu osiągnąć formę, którą obserwujemy dzisiaj. Środowisko naukowe nie ma co do tego wątpliwości”.

 

koronawirus inteligentny projekt En Arche
Źródło: fanpage En Arche na portalu Facebook

 

Legitymizowanie pseudonauki

Promowanie antyewolucyjnych poglądów nie ogranicza się do publikowania tekstów czy zachęcania studentów stypendiami. En Arche tłumaczy także i wydaje oraz sprzedaje książki amerykańskich intelektualistów negujących zachodzenie ewolucji biologicznej, wchodzących w skład konserwatywno-chrześcijańskiego think tanku Discovery Institute (wbrew nazwie, nie jest to instytut naukowy), np. Jonathana Wellsa, Stephena C. Meyera, Michaela Behego. Co ciekawe, sam zostałem swego czasu poproszony o promocję jednej z oferowanych książek. Choć mój blog ma profil naukowy. Tego typu działania – nawiązywania relacji z tym, co naprawdę naukowe – mają za zadanie legitymizować pseudonaukową koncepcję inteligentnego projektu.

 

En Arche podjęła także bardziej bezpośrednie działania. W bieżącym roku próbowała zorganizować konferencję w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, pt. „Teoria Inteligentnego Projektu 2020”, jednak została ona odwołana. UW to druga uczelnia, gdzie fundacja ta ma sprzymierzeńca, doktora Tomasza Tkalińskiego z Instytutu Matematyki, który w podcaście En Arche odpowiadał m.in. „czy nauka wymaga wyobraźni i dlaczego czasem warto rzucić wyzwanie utartym schematom myślenia i mieć umysł otwarty”. („Otwarty umysł” to powszechnie funkcjonujący wytrych oznaczający zdolność do odrzucania faktów naukowych i racjonalnych poglądów na rzecz czegoś „nowego”, „innego”. Stąd w kontrze spopularyzowało się powiedzenie, że „warto mieć otwarty umysł, ale nie na tyle, by coś z niego wypadło”. Intuicja mnie nie zawiodła, w podcaście promowanym hasłem „otwartego umysłu” jest mowa o ewolucji biologicznej i inteligentnym projekcie).

 

Tymczasem pojedyncze osoby, nawet ze stopniami doktorskimi, nie reprezentują konsensusu naukowego popartego wieloma badaniami. Nie, jeśli podważają mechanizmy opisywane przez teorię ewolucji biologicznej. Sprawiają jednak u nieuświadomionego odbiorcy wrażenie, że może coś mimo wszystko jest na rzeczy.

 

Inteligentny projekt książka
Książka wydana przez En Arche trafiła do działu nauki w Empiku. Źródło: Arek Dobosz

 

Współpraca Wydziału Biologii i Nauk o Środowisku UKSW z En Arche

Na 17 listopada zaplanowano webinar „Teoria Inteligentnego Projektu 2020: Granica ewolucji”. Zawiązujący nazwą do wydanej przez En Arche książki Michaela Behego „Granica ewolucji”. Zaproszenie rozsyłano szeroko, otrzymała je m.in. Agata Mieszkowska, pracowniczka naukowo-techniczna Uniwersytetu Gdańskiego. „Uniwersytet jest współorganizatorem wydarzenia, które promuje podważanie teorii ewolucji? Czy to jakiś żart?” – powiedziała. Nie pomyliła się, w organizacji webinaru udział bierze wspomniany w nagłówku wydział UKSW (Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego). Nie jest to bynajmniej pierwsza współpraca fundacji z tą uczelnią: rok temu En Arche rękami prezeski zarządu, Ewy Bubrowieckiej, przekazała jej mikroskop cyfrowy Keyence VHX-7000, kosztujący około (ostateczna cena przy takich kwotach i sprzętach jest ustalana indywidualnie dla poszczególnego zamówienia) 80 tysięcy USD.

 

Co więcej, fundacja w ramach grantu nr 2020/01/15 sfinansowała badanie z projektu „Endemic and Alien Species of Ladybird Beetles of Macaronesia”. (Czyli „Endemiczne i obce gatunki chrząszczy biedronkowatych z Makaronezji”). Zrealizował je Instytut Nauk Biologicznych UKSW oraz Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk. W działalność tę zaangażowany jest dziekan Wydziału Biologii i Nauk o Środowisku UKSW, dr hab. oraz profesor UKSW, Jerzy Romanowski.

 

W informacji o projekcie na stronie En Arche wyraźnie zaznaczony jest kontekst nawiązujący do inteligentnego projektu: „W czasie prowadzenia badań uczeni analizowali, w jaki sposób obce gatunki [biedronkowatych] dostały się na tak odległe wyspy – czy jest to wynik przypadkowych procesów przyrodniczych, czy może celowej działalności człowieka”. Badanie samo w sobie jest ciekawe. Ale wykorzystywanie go (faktu, że się je sfinansowało) nie wygląda już tak szczytnie, jak zapewne chciałaby tego fundacja. Jego wyniki można znaleźć na stronie czasopisma MDPI Insects. To nie koniec związków UKSW z En Arche. Rzeczniczka fundacji, prowadząca także jej podcasty, Mira Jankowska, skończyła na tym uniwersytecie teologię. Aktualizacja: Wydział Biologii i Nauk o Środowisku UKSW odciął się od webinarium.

 

En Arche UKSW
Fragment baneru promującego webinar z udziałem UKSW. Źródło: En Arche z późn. zm.

 

Finansowanie En Arche – skąd fundacja ma miliony złotych?

Jednak ciekawszym wydaje się pytanie, skąd fundacja ma tak duże pieniądze. Takie, by móc finansować niesamowicie drogie urządzenia, granty czy mniej co prawda kosztowne, ale nadal wymagające stypendia. Ze sprawozdania rocznego wynika, że przychód En Arche w roku 2019 wyniósł 11 288 698,39 PLN. A w roku poprzednim 10 479 247,56 PLN. Większość tych pieniędzy (9 864 661,51 PLN za rok 2019 i 10 266 773,57 PLN za rok 2018) była nieopodatkowana na mocy zapisów Art: 17 Ust: 1 Pkt: 4. (organizacje, „których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa (…), kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego”).

 

przychody fundacji
Fragment sprawozdania finansowego En Arche za rok 2019

 

Jakim sposobem niszowa fundacja osiąga tak ogromne przychody? Mało prawdopodobne wydaje się, aby taki zysk pochodził ze zwykłych, pospolitych datków (większość widnieje jako przychody z nieodpłatnej działalności). W statucie En Arche ma zapis o źródłach z „darowizn, spadków, zapisów, dotacji i subwencji oraz grantów, dochodów ze zbiórek, dochodów z działalności gospodarczej opisanej, dochodów z majątku Fundacji, odsetek od wkładów na rachunkach bankowych, dochodów z innych źródeł”.

 

Fundatorzy En Arche

Warto więc przyjrzeć się postaci fundatora En Arche: Krzysztofa Bubrowieckiego, prawdopodobnie spokrewnionego z szefową En Arche, Ewą Bubrowiecką. Jest on nie tylko fundatorem En Arche (i Prodoteo), ale także prezesem zarządu Unirest – dewelopera zajmującego się hotelami Hilton w różnych miastach w Polsce, a ostatnio także przejmującym niektóre z nich. Czy możliwe jest, że zyski Unirest są – pośrednio lub bezpośrednio, z kont firmowych bądź prywatnych – przekazywane dla En Arche? Z pytaniem o źródła finansowania skierowałem się do fundacji. W rozmowie telefonicznej nie chciano udzielić mi informacji, czekam zatem na odpowiedź drogą korespondencyjną.

 

 

Aktualizacja: fundacja odpowiedziała wymijająco. „Fundacja udostępnia do publicznej wiadomości wszelkie informacje wymagane przez prawo, które są przekazywane zainteresowanym po spełnieniu określonych procedur. W związku z powyższym Fundacja nie widzi potrzeby udzielania ogólnie dostępnych informacji na indywidualne zapytania. Jeśli chodzi o pozostałe informacje, których publikacja co do zasady nie jest wymagana przez prawo, to może je Pan znaleźć na stronach Fundacji” – nie zaprzeczając związkom finansowym z Unirest/Hilton.

 

Prowadzenie bloga naukowego wymaga ponoszenia kosztów. Merytoryczne przygotowanie do napisania artykułu to często godziny czytania podręczników i publikacji. Zdecydowałem się więc stworzyć profil na Patronite, gdzie w prosty sposób można ustawić comiesięczne wpłaty na rozwój bloga. Dzięki temu może on funkcjonować i będzie lepiej się rozwijać. Pięć lub dziesięć złotych miesięcznie nie jest dla jednej osoby dużą kwotą. Ale przy wsparciu wielu staje się realnym, finansowym patronatem bloga, dzięki któremu mogę poświęcać więcej czasu na pisanie artykułów.

 

 

Najnowsze wpisy

`

28 komentarzy do “Ekspansja antyewolucyjnej fundacji En Arche w Polsce

  1. Jak dla mnie lepiej nawet, jakby finansowanie pochodziło od jakiejś działającej normalnie dla zysku spółki niż od firmy krzak z rosyjskimi powiązaniami, jak to często bywa w przypadkach wielu inicjatyw, których niezależnie od głoszonych celów efektem jest dezinformacja, chaos czy polaryzacja społeczeństwa

  2. Fundacja pali swój rzekomy brak powiązań z jakimkolwiek wyznaniem już przez samą swoją nazwę: En Arche to słowa, od których zaczyna się Ewangelia Jana – "Na początku…". Przypadkowa zbieżność? Nie sądzę.

    1. To błędnie sądzisz. Rodowodu słów "En Arche" dopatrywałbym się w pierwszych słowach Księgi Genesis. Źródło inspiracji nie decyduje o naukowej wartości koncepcji. Charles Darwin nie mógł emocjonalnie pogodzić się ze śmiercią córki i to go motywowało do szukania przebiegu ewolucji bez udziału Boga. Naukowcy, jak wszyscy ludzie, posiadają jakieś inspiracje i przeświadczenia. Kluczowa jest dopiero zgodność tych oczekiwań z empirią. O sile danej teorii nie decyduje liczba popierających ją uczonych, ale obserwacje za nią przemawiające. Wystarczy przypomnieć, że przez setki lat "konsensus naukowy" był taki, że przestrzeń kosmiczna we Wszechświecie nie miała początku. Bo jeszcze nie posiadano stosownych narzędzi badawczych. Podobnie jest w sprawie wciąż wymykającej się natury życia.

  3. „Tymczasem pojedyncze osoby, nawet ze stopniami doktorskimi, nie reprezentują konsensusu naukowego popartego wieloma badaniami, jeśli podważają mechanizmy opisywane przez teorię ewolucji biologicznej”
    Czyli nawet jeśli ktoś (hipotetycznie) by obalił teorię ewolucji empirycznie, to przez to, że by ją podważył, zostałoby to odrzucone przez naukę? Jak w takim razie nauka ma się rozwijać, skoro osobę podważającą jakąś teorię od razu wrzuca się do worka „pseudonaukowcy”?
    Na moich studiach jeden z wykładowców zaznaczał, że znacznie ciekawsze są prace, które przedstawiają jakieś nietypowe spojrzenia, a nawet próbują coś podważyć, niż tysięczne badanie potwierdzające to, co już dawno jest potwierdzone.

    1. Nie, to znaczy, że pojedyncze osoby nie przedstawiają konsensusu naukowego w temacie ewolucji i negując fakty w tym zakresie reprezentują swoje poglądy, a nie stanowisko naukowe. W przypadku teorii ewolucji biologicznej można mówić o jej uaktualnieniu, ale nie obaleniu, bo faktów potwierdzonych licznymi dowodami nie obalisz, możesz za to rzucić na nie nowe światło, inną perspektywę czy kontekst.

    2. Ja to pana Łukasza podziwiam. Wielokrotnie tutaj widziałem komentarze głupie, prowokacyjne, aroganckie. A pan nie mówi im "puknij się w czoło" tylko zawsze odpowiada rzeczowo i uprzejmie. Sam nie dałbym rady zachować takiego powściągliwości.

  4. Big Bang też się kiedyś kojarzył z aktem stworzenia (patrz: ks. Georges Lemaître) i był trudny do przyjęcia, a teraz…? Współczesna kosmologia nie miałaby racji bytu, gdyby nie hipoteza pierwotnej osobliwości.
    Co jeśli podobnie będzie z inteligentnym projektem?
    Nie chcę prowokować, ale raczej… jak zachowałaby się wtedy nauka?

  5. Może to nie jest NCN, NCBR, czy MNiSW, ale jednak funduje badania NAUKOWE. Nawet jeśli „wykorzystuje to do promowania inteligentnego projektu”, to jednak nadal wspiera naukowców odwalających kawał dobrej roboty.
    A poza tym pojawiają się zarzuty o nienaukowość, bo nie ma badań naukowych, potwierdzających inteligentny projekt, a jak fundacja finansuje jakieś badania, to też źle, bo INDOKTRYNACJA. Jak w takim razie mają się pojawić prace naukowe, skoro finansowanie badań jest złe?
    BO TEORIA JEST NIEFALSYFIKOWALNA – czyli zarzuty już się sprowadzają do filozofii. A jeśli ktoś podważa filozoficzne podstawy darwinizmu (które –powiedzmy sobie szczerze- też pozostawiają wiele do życzenia), nie odrzucając bioróżnorodności, to NIE ROZUMIE EWOLUCJONIZMU I NAUKI.
    Bardzo popieram naukę i naukowość, ale niektóre zarzuty (nie tylko Pana, ale i z blogu „Kwantowo”) wobec En Arche wydają się sprzeczne, bo tak źle, a tak też niedobrze…

    1. Jest mnóstwo badań negujących to, co koncepcja inteligentnego projektu postuluje oraz potwierdzających to, co odrzuca. Dlatego wykorzystywanie badań naukowych, samych w sobie w porządku, do podbudowywania pseudonaukowej koncepcji inteligentnego projektu, nie jest już w porządku.

  6. MDPI Insects – czy to nie jest przypadkiem jedno z "predatory journals", w których za opłatą (dla niepoznaki nazywaną "processing charge") można opublikować cokolwiek i mieć recenzowany artykuł wyglądający naukowo?

    1. Proponuję spróbować coś opublikować w MDPI a później oceniać (powielać "mądrość ludową"). Insects to nie moja działka ale ma IF=2.22 – jakoś to zrobili a autocytowaniami się nie da. Jestem reviewerem w innych czasopismach MDPI oraz dla renomowanego IEEE i jeszcze w kilku miejscach. Coś tu i ówdzie też opublikowałem. Processing charge jest pobierane po zaakceptowaniu artykułu, dokładnie jak w innych OpenAccessowych journalach IEEE i Elsevier. Zarzuty o predatory pojawiły się w pewnym kontekście, mniej więcej wtedy, gdy również inne "renomowane" journale IEEE oraz Elseviera retrakowały sporo plagiatów głównie made in china. MDPI jest nowym graczem, bardzo agresywnym (publishing to biznes a nie nauka!), w pełni OA i dlatego są na świeczniku bo mocno zamieszali na rynku.

  7. Byłoby zabawnym, gdyby okazało się, że spór między kreacjonistami, a ewolucjonistami jest tzw. sporem o marchewkę. Czyli, że obu stronom właściwie idzie o to samo. Oczywiście taką ideą jednoczącą byłaby prosta skondinąd konstatacja, że procesy myślowe czyli to co zwykło nazywać się inteligencją oraz procesy ewolucyjne są tożsame tj. przebiegają na tej samej zasadzie. Oczywiście z tą różnicą, że procesy myślowe polegają na tworzeniu całości funkcjonalnych w sieci neuronalnej, natomiast myślami "mózgu" jakim jest biosfera są, żyjące w niej organizmy. Jest tu jednak poważny szkopuł. Procesy ewolucyjne są procesami indukcyjnymi lub redukcyjnymi polegającymi na tym, że do istniejącej struktury dobudowywane są kolejne elementy lub są z niej usuwane. Natomiast procesy myślowe mogą mieć także charakter algorytmiczny polegający na wyznaczeniu celu, a następnie poszukiwaniu zmiennych do tego celu prowadzących. Zatem należałoby w procesach ewolucyjnych poszukiwać działań mających właśnie charakter algorytmiczny.
    Wprawdzie można przytoczyć kilka przykładów, ale czy kreacjonistów zadowoliłaby taka konstatacja? Bo może chodzi im o udowodnienie istnienia Boga, ale jeżeli zgodzimy się z poglądem Spinozy w tej materii to …

  8. Nie zgadzam się kolejno z argumentami , pierwszy – „Świetnym przykładem jest tutaj ewolucja pierwszych żółwi, gdzie zapis stopniowego nabywania pancerza jest wyraźny co najmniej od środkowego triasu. ”
    Przecież to nie jest żadna ewolucja międzygatunkowa , tylko przystosowanie się organizmu do otaczającego środowiska.
    Drugi – astrobiolog Łukasza Kaczmarek – gdzie tu jest jakiś dowód w sprawie ??

    P. Sakowski , proszę się podzielić tymi setkami, tysiącami niezaprzeczalnych dowodów…

    1. „Przecież to nie jest żadna ewolucja międzygatunkowa” Czyli sugerujesz, że Eunotosaurus, Odontochelys, czy też 360 współczesnych gatunków żółwi to tak na prawdę jeden, ten sam gatunek? A kompsognat i kurczak? To też ten sam gatunek? Co w przypadku latimerii i ichtiostegi? Może nawet konodonty i ludzie to ten sam gatunek?

      Jeśli według Ciebie odpowiedź brzmi „tak”, to sugerowałbym doczytanie czym jest „gatunek”

  9. No tak mogłem się spowodować autora powyższych dyrdymałów zabolało że jego dogmat jest zagrożony więc zarzuca innym co sam uprawia tj pseudonaukę. Dobrze że owa fundacja istnieje przynajmniej obnaża pierdoły że jesteśmy z bazaltu leżącego w wodzie która stała się pierwotną zupą. No i oczywiście pochodzimy od wspólnego przodka czyli hipoteza potwierdzająca hipotezę i by była prawdziwa trzeba założyć jej prawdziwość mając w tyłku że należy najpierw ją udowodnić. To zabawne każda krytyka ewolucji podnosi zewsząd skowyt taki że o mało ewolucjoniści nie chcą się posrać ze wściekłości. Reagują jak skrajni fanatycy religijni albo kibole kiedy widzą barwy wroga.

    1. „jesteśmy z bazaltu leżącego w wodzie która stała się pierwotną zupą” Akurat jedyne osoby, które coś takiego mówią, to kreacjoniści. W żadnym podręczniku do ewolucji czy też w żadnej publikacji naukowej nie znajdziesz takiego stwierdzenia.

      „To zabawne każda krytyka ewolucji podnosi zewsząd skowyt” Gdyby płaskoziemcy zaczęli oferować studentom astronomii stypendia za napisanie pracy 'udowadniającej’ płaskość Ziemi, albo studentom fizyki za 'udowodnienie’ istnienia perpetum mobile, to reakcja byłaby podobna. Bo bzdura to bzdura, trzeba ją naprostować

  10. Nauka rozwija się przez negacje obowiązujących tez. Wszelkie konsensusy trzeba rozwalać. Był konsensus płaskiej ziemi, powstawania chorób, robaków z brudu etc. I zazwyczaj 1 człowiek zmieniał wszystko, Kopernik, William Harvey, Mendel czy Pasteur, to były pojedyncze jednostki, które zaczęły empirycznie badać i doszły do prawdy, a dzisiaj autor i świat pseudonauki narzuca, że masz wierzyć w ewolucję a jak nie to cię zjedziemy, rozwalimy ci karierę i będziemy tropić wszelkich „heretyków” podważających nasze dogmaty wiary w ewolucję jako jedyną niezaprzeczalną świętość. Dlatego właśnie nauka się nie rozwija, przez taki ciemnogród jaki pan prezentuje. Konsensus naukowy mówił też, że jajka zabijają bo cholesterol w żółtku niedobry, po 30 latach okazało się, że to dyrdymały i trzeba było całą piramidę zmienić i konsensus naukowy i „nauka głosi…” teraz co innego. Naprawdę kolejny żałosny artykułowy paździerz dla naiwniaków i fanatyków jedynej słusznej świętej prawy, że ewolucja jest udowodniona. Przykład żółwia nie jest dowodem na ewolucję, a na adaptacje, tak samo ciemnienie skóry na słońcu nie jest ewolucją a adaptacją. Adaptacje są ukierunkowane, ewolucja nie, proszę najpierw zapoznać się z używanymi pojęciami.

    1. Różnica między kreacjonistami a np. Kopernikiem jest taka, że ten drugi nie podważał konsensusu stosując manipulacje faktami, a za pomocą obserwacji.

      „Przykład żółwia nie jest dowodem na ewolucję, a na adaptacje” Może najpierw zapoznaj się z tym? Czy na prawdę uważasz, że przemiana zwierzęcia przypominającego jaszczurkę (Eunotosaurus) w gada, którego łopatki są WEWNĄTRZ klatki piersiowej tworzącej pancerz to nie jest ewolucja? Może przejście od ryby takiej jak Eusthenopteron do płaza ichtiostegi też nie jest ewolcują? Czy przejście od kompsognata pokrytego włosowatymi prapiórami do wróbla to też nie jest ewolcuja?

      Na prawdę – porównaj sobie szkielet Eunotosaurus do szkieletu Pappochelys, następnie do szkieletu Odontochelys i do szkieletu współczesnego żółwia. A potem porównaj sobie szkielet Eusthenopteron do szkieletu Tinirau, do szkieletu Panderichthys, Elpistostege, Acanthostega… A potem dla pewności same szkielety kończyny Panderichthys, Tiktaalik, Elpistostege i Acanthostega

      1. „Różnica między kreacjonistami a np. Kopernikiem jest taka, że ten drugi nie podważał konsensusu stosując manipulacje faktami, a za pomocą obserwacji.”

        Skoro zarzuca pan przeciwnikom ewolucji z premedytacją sprowadzając ich do miana kreacjonistów, standardowy zabieg by na starcie sztuczką erystyczną zdyskredytować stanowisko przeciwnika. Bo przecież nie ma znaczenia, że jeden podważa np datowanie wskazując na fakty, że dany izotop nie jest stały, a tym że ktoś mówi że Ziemia ma 6000 lat bo tak, standardowy zabieg erystyczny i propagandowy, no ale trzeba prawdę zakłamywać prawda? No bo przecież jeszcze się wyda, że coś z ewolucją jest nie tak no a tak nie wolno KGB ewolucyjne musi działać prężnie, bo naukę można podważać i ewolucję też, ale tylko jeśli się w nią wierzy XD

        To ciekawe, może jakiś przykład takiego kłamstwa?

        „Na prawdę – porównaj sobie szkielet Eunotosaurus do szkieletu Pappochelys, następnie do szkieletu Odontochelys i do szkieletu współczesnego żółwia. A potem porównaj sobie szkielet Eusthenopteron do szkieletu Tinirau, do szkieletu Panderichthys, Elpistostege, Acanthostega… A potem dla pewności same szkielety kończyny Panderichthys, Tiktaalik, Elpistostege i Acanthostega”

        No i co? Porównaj sobie szkielet płetwala błękitnego do orki, potem do delfina, potem do rekina potem do ryby kostnoszkieletowej i uznaj, że wszystkie wyewoluowały z jednej praryby, pomimo że orka czy pletwal są ssakami, no ale przecież mają płetwy nie? No I mają je z przodu, na ogonie, na grzbiecie i są podobne no to przecież wyraźnie widać że wszystkie ewoluowały z jednego przodka a nie czekaj tak nie jest XDDD tyle są warte te porównania. Mogę zaraz porównać szkielet, np żyrafy i strusia i pokazać, że mają długie szyję więc musiały ewoluować z węża. Rzymianie mawiali że podobieństwa nie są równe analogii. Mamy z kotem ponad 90% genomu wspólnego z psem 80%, z szympansem ponad 99% a z banenem ponad 70%, ale nikt nie mówi, że ewolucja przebiegała od bananopsa, potem psokota, potem kotoszympasna, i powstał człowiek. A przecież mamy z szympansem tyle wspólnego w budowie naszych ciał. A latimeria miała być przodkiem płazów ale skubana żyje i nie jest już a tak chcieli wszyscy ewolucjoniści tego. Nie rozumiem czemu w ogóle analogia anatomii porównawczej ma udowadniać że jedno ewoluowało w drugie. Wiele niepowiązanych nawet rodzajowo zwierząt wygląda podobnie. Nietoperz ma skrzydła i puste w środku kości a jest ssakiem nie ptakiem, dziobak składa jaja i wyglądem przypomina ptaka a jest ssakiem, sterowcem konkretnie. Żadna analogia czy homologiczne kości nie są dowodem na ewolucję. Przynajmniej nie większym niż na projekt.

        „„Przykład żółwia nie jest dowodem na ewolucję, a na adaptacje” Może najpierw zapoznaj się z tym? Czy na prawdę uważasz, że przemiana zwierzęcia przypominającego jaszczurkę (Eunotosaurus) w gada, którego łopatki są WEWNĄTRZ klatki piersiowej tworzącej pancerz to nie jest ewolucja?”

        Nie jest to ewolucja, to adaptacja. Przemyca się takimi przykładami ewolucje niepotwiwrdzoną gady->ptaki pokazując że z gada X powstał miliony lat potem gad Y mający trochę inne cechy. Tak gady i inne organizmy beda sie zmieniac ale jak mowił Owen ewoluują w określonym uporządkowanym kierunku czyli gady zmieniaja sie są krokodyle, dinozaury żółwie czy małe jaszczurki ale one są gadami, nie ma przejścia z gada do ptaka itd. Poza tym pytanie jest tendencyjnie zadane. Zakłada ono, że ewolucja jest faktem, poprzez danie analogii. Zapomina się o kwestiach, że każdorazowo mutacja wpływa na cały organizm. Po drugie mówiłem już i pokazałem że ewolucja na podstawie podobieństw jest śmieszna.po trzecie to ty mi masz udowodnić, że z jaszczurki takiej powstał żółw. Odwoływanie się w stylu czy naprawdę? Tak naprawdę uważam, że nie ma żadnego powodu aby wierzyć że z jaszczurki powstał żłów czy odwrotnie przez to, że miała ona budowę która jest interpretowana jako zalążki pancerza. Zwierzę mogło ewoluować bo ewolucji w obrębie rodzaju nie przeczę, przeczę ewolucję która mówi o powstawaniu rodzajów. Gad pozostanie gadem nie ważne od wszystkiego. Ma w swoim DNA zapisane że jest gadem i nigdy żadna mutacja nie sprawi że dojdzie informacja która zmieni go w ptaka czy ssaka. A jeśli taka ewolucja jest prawdziwa czemu skrzypłocze są nadal w 99.9% takie same jak ponad 400 mln lat temu? Człowiek 10mln lat ewoluował według tej hipotezy z autralopiteka do sapiens, a skrzypłocze? A krab japoński, a krokodyl różańcowe, a latimeria? Od kilku do kilkudziesięciu milionów lat dłużej są i człowiek tak się zmienia a one nie? A jak to sprawa mutacji skąd pojawiło się to, że jedne gatunki ewoluują szybciej a inne prawie w ogóle? I jaka to korzyść jak to spowalnia procesy adaptacyjne taka powolna mutacja, więc jaka to korzyść skoro skrzypłocze ma trudniej się dostosować do zmia środowiska?

        „Może przejście od ryby takiej jak Eusthenopteron do płaza ichtiostegi też nie jest ewolcują?”
        Mówiłem już, podobieństwa nie świadczą o niczym. Pewnie, że nie. Z ryby nie powstanie płaz z uwagi na to, że kod DNA nie pozwoli na to gdyż nie tworzy się owa informacja, albo ona ubywa z organizmu w procesie ewolucji obserwowalnej albo zmienia obecnie to co ma, nie ma żadnego dodatkowego puzzla powiedzmy. Masz 30 klocków i możesz z nich budować określone rzeczy ale nie możesz zbudować rzeczy z 31 klocków i tak widzę ewolucję. A żadne podobieństwo że tutaj tak wyglądająca ryba i tak płaz co też jest odtworzeniem propagandowym te rekonstrukcje są robione pod ewolucję jako jedna z tzw ikon. I czynnykiem kolejnym jest to, że podobna budowa nie świadczy o pokrewieństwie. Wie o tym każdy biolog. Szybciej można uwierzyć że z ryby powstały plaży niż z ryby ludzie, ale mnie interesuje prawda. I interpretacje anatomów porównawczych, że te kości podobne do tych i dopasowywanie tego do teorii ewolucji nie interesuje mnie. Pokazałem że analogiczna budowa ie jest genealogią co już Rzymianie zauważyli, że analogia non genealogia

        Czy przejście od kompsognata pokrytego włosowatymi prapiórami do wróbla to też nie jest ewolcuja?

        Najpierw ma być to udowodnione. To byłaby ewolucja jakby było to twierdzenie prawdziwe, a nie hipoteza. Więc to nie ewolucja, to propaganda ewolucyjna. Podobne rekonstrukcje nie wpływają na zmianę mojej opinii. Analogia non genealogia.

        1. „Nie jest to ewolucja, to adaptacja. (…) Tak gady i inne organizmy beda sie zmieniac ale jak mowił Owen ewoluują w określonym uporządkowanym kierunku czyli gady zmieniaja sie są krokodyle, dinozaury żółwie czy małe jaszczurki ale one są gadami, nie ma przejścia z gada do ptaka itd.”

          To tylko kwestia nazewnictwa. Wystarczy że nazwiesz sobie, że ptaki to po prostu dinozaury z piórami i już zamiast ewolucji masz adaptację. To rozwiązuje ci cała resztę problemów jakie widzisz, bo jeśli stwierdzisz, że ryba i człowiek to po prostu strunowce, które uległy odmiennej adaptacji, a ślimak i ptak to po prostu organizmy żywe, które odpowiednio się zaadaptowały, to w ogóle nie ma różnicy między darwinizmem a inteligentnym projektem tak jak go przedstawiasz.

          Jak się domyślam jedyną różnicą jest podejście teleologiczne czyli kluczem jest „jak mowił Owen ewoluują w określonym uporządkowanym kierunku” czyli jedyną różnicą pomiędzy darwinizmem a inteligentnym projektem jest nieweryfikowalne założenie, że ewolucja darwinowska nie jest bez sensu, ale miała za cel stworzenie człowieka.
          Może tak, może nie, kto to wie?
          Niestety nauka nie może zakładać zjawisk „deus ex machina”, bo to wiąże nauce ręce. Wyobraź sobie, że wyjaśnilibyśmy w ten sposób istnienie słońca – Dlaczego świeci? Bo jest Bogiem i świeci jego mocą. Jak powstało? Bóg je stworzył. itp. itd. Gdybyśmy coś takiego założyli, wszelkie dociekania i badania na temat natury Słońca byłyby bez sensu i nauka po prostu by się tym nie zajmowała. Gdyby to rozszerzyć na inne dziedziny to nauka nigdy by nie zaistniała. Ty chcesz, żeby nauka uznała wszelkie wątpliwości dotyczące ewolucjonizmu za argument by uznać istnienie życia biologicznego za zjawisko „deus ex machina” i by nauka się nim już więcej nie zajmowała. To tak nie działa. Kiedyś nie wiedzieliśmy dlaczego słońce świeci. Czy to znaczy że wtedy było Bogiem? Nie, po prostu mieliśmy za mało danych. To, że dziś mamy za mało danych by wyjaśnić jakąkolwiek z wątpliwości, które przedstawiają kreacjoniści, nie jest dowodem, ani przesłanką za istnieniem inteligentnego projektu. Jest jedynie przesłanka by dalej szukać naturalistycznych, a nie metafizycznych, wyjaśnień tych wątpliwości. Tak działa nauka i koniec.

          I ostatnia uwaga:
          Jeśli w swojej wierze w Boga musisz się podpierać naukowymi dowodami, to znaczy, że jesteś człowiekiem małej wiary. Satry Testament jest księgą mądrościową i alegoryczną. Nie opisuje ona wydarzeń realnych, ale podaje alegorie, dzięki którym starożytny czytelnik mógł zrozumieć filozoficzną i etyczną mądrość, która chciał mu przekazać autor tego dzieła. Jeśli uznajesz owego autora za „natchnionego”, to jest to mądrość, którą poprzez alegorie chciał przekazać sam Bóg. Skąd widomo, że to księga alegoryczna? Inteligentny czytelnik już w pierwszych rozdziałach widzi, że autor podał dwa sprzeczne opisy stworzenia świata. To wyraźny sygnał – nie czytaj dosłownie, bo jak widzisz dosłownie to nie ma sensu, ale staraj się zrozumieć głębszy sens tego co napisałem. Dosłowne odczytywanie Starego Testamentu to ośmieszanie go.

    2. Ale naprawdę myśli Pan, że Kopernik miał coś wspólnego ze zwalczaniem teorii płaskiej ziemi? I w ogóle, że istniał „konsensus naukowy” na temat tego, że jest płaska?

      I widzi Pan może różnice między „teorią ewolucji” czy np „teorią zarazków” a kwestią „czy jajka są zdrowe”? Chyba, że postuluje Pan podobnych rozmiarów jak teoria ewolucji teorię „Jajkofobiczną”

      1. Tak, istniał konsensus mówiący, że ziemia np stoi w miejscu. Podpierano się tym, że np jest ruch słońca, albo jakby była kulą to byśmy spadali na krawędziach itd. Więc tak Kopernik zniszczyłkonsensus naukowy ówczesny, podobnie Keppler.

  11. Ciekawe, czy Pan Zazdrosny potrafi tak prześwietlić finansowanie fundacji Sorosa albo, nie daj Boże, Rotschildów? Jeśli zboczeńcy, czy mordercy od aborcji dostają kasę, to fajnie? Żałosna twoja mać…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *