Dwa i pół razy wyższe ryzyko śmierci u leczonych medycyną alternatywną?

Zwolennicy medycyny alternatywnej nieodmiennie głoszą, że ta jest skuteczną metodą leczenia bardzo wielu (jeśli nie wszystkich) chorób, w tym nowotworowych. Chemioterapia, radioterapia, immunoterapia czy operacje chirurgiczne mają być według wierzących w „naturalne” metody bezefektywną pomocą, natomiast amigdalina, sok z noni, witamina C czy olej z wątroby rekina – wręcz przeciwnie. Jaka jest prawda? Opublikowana niedawno praca naukowa opisuje fachowe badania na ten temat. 

Skuteczność medycyny alternatywnej 

Ponieważ istnieją dane o tym, jaka jest skuteczność leczenia i przeżywalność pacjentów otrzymujących określone rodzaje terapii, naukowcy mogli przeprowadzić statystyczne analizy porównawcze i pokazać, jakie były losy osób stosujących medycynę opartą na dowodach, jak i tych opierających się na medycynie alternatywnej. Do badania zebrano publikacje z 10 lat i znaleziono 280 pacjentów, którzy według dokumentacji medycznej stosowali wyłącznie leczenie alternatywne. W grupie porównawczej było 560 osób stosujących terapie o skuteczności popartej badaniami naukowymi.

Po przemieleniu danych odpowiednimi testami statystycznymi, pokazującymi to czego nieopracowane w ten sposób informacje nie są w stanie ukazać, wykryto że ryzyko śmierci z powodu danej choroby w grupie zwolenników medycyny alternatywnej było aż dwa i pół razy większe. Jak przedstawiały się dane w odniesieniu do konkretnych nowotworów? W przypadku raka piersi śmiertelność wśród leczących się alternatywnie była prawie sześć razy wyższa; nowotworów jelita grubego cztery i pół razy wyższa; raka płuc dwa razy wyższa. Jedynie u pacjentów z rakiem prostaty nie zauważono istotnych różnic, choć wynikało to najprawdopodobniej nie z tego, że nie ma rozbieżności między medycyną opartą na dowodach, a tą niekonwencjonalną, lecz ze średniego, pięcioletniego okresu obserwacji – czas przeżycia chorych z rakiem prostaty jest często dłuższy i zapewne dlatego dysproporcja w śmiertelności nie została ujawniona. Nie znaczy to, że jej nie ma, po prostu potrzebne by były obserwacje obejmujące 10 lat.

Kto stosuje medycynę alternatywną?

Co ciekawe, podano także dane socjologiczne pacjentów. Ci, którzy oddawali się w ramiona szarlatanów byli zwykle lepiej wykształceni, mieli lepsze zarobki, bardziej zaawansowane stadium choroby, rzadziej chorowali na schorzenia współwystępujące. Częściej były to osoby z rakiem piersi i na ogół byli młodsi od tych wybierających medycynę opartą na dowodach.

Skąd więc mogą się brać przypadki osób, które twierdzą że stosowały medycynę alternatywną i udało im się wyjść z choroby? Przede wszystkim bardzo dużo ludzi wierzących w pseudomedyczne terapie stosuje jednocześnie medycynę akademicką. W związku z tym ta ostatnia pozwala im wyzdrowieć, a wyleczeni tłumaczą, że to magiczne metody znachorskie pozwoliły im dłużej cieszyć się życiem. Jeśli mieliście kiedyś regularną styczność z pacjentami onkologicznymi, to na pewno wiecie, że niejednokrotnie modnymi tematami do rozmów są: lewoskrętna witamina C, amigdalina czy sok z noni. Oszuści, naciągacze i szarlatani często odbierają im jakże cenny czas i pieniądze na nieskuteczne, w najlepszym wypadku neutralne dla zdrowia, a często po prostu szkodliwe, metody pseudomedyczne.

Można oczywiście przyczepić się do takich badań, w końcu oznaczenie w dokumentacji medycznej, że pacjent stosował terapię alternatywną może za każdym razem mówić o czymś innym, ale nie mamy lepszych danych, a na czymś musimy się opierać. Poza tym myślę, że nie różna skuteczność terapii powinna być główną obserwacją, a dalej wnioskiem płynącym z tych badań, lecz fakt, że pacjenci wykorzystywani przez szarlatanów umierają częściej, bo po prostu nie otrzymują leczenia. Pseudomedyczne, alternatywne, „naturalne” terapie nie mogą być nazywane leczeniem i dla mnie to jest najważniejszą konkluzją z tych badań. 

Prowadzenie bloga naukowego wymaga ponoszenia kosztów. Merytoryczne przygotowanie do napisania artykułu to często godziny czytania podręczników i publikacji. Zdecydowałem się więc stworzyć profil na Patronite, gdzie w prosty sposób możecie ustawić comiesięczne wpłaty na rozwój bloga. Dzięki temu może on funkcjonować i będzie lepiej się rozwijać. Pięć lub dziesięć złotych miesięcznie nie jest dla jednej osoby dużą kwotą, ale przy wsparciu wielu z Was staje się realnym, finansowym patronatem bloga, dzięki któremu mogę poświęcać więcej czasu na pisanie artykułów.

Łukasz Sakowski. Czytaj więcej