Dla wielu osób wizja choroby serca jest gorsza od zapadnięcia na nowotwór. W Polsce problemy układu krążenia są jednymi z najbardziej powszechnych, przez co różne kampanie edukacyjne i społeczne oraz profilaktyczne są emitowane w naszym kraju właśnie w tym kierunku. Pytanie, spożywanie jakich produktów sprzyja zdrowiu układu sercowo-naczyniowego?
Tran
Olej z wątroby dorsza, czyli tran, bogaty jest w
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, witaminę D, witaminę A i witaminę E
(i o te trzy ostatnie często sztucznie wzbogacany). Poza tranem
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 zawierają ryby morskie, skorupiaki morskie czy jadalne
glony morskie. Wiadomo, że tran może wspomagać funkcjonowanie układu odpornościowego, głównie za sprawą witaminy D. To jednak nie wszystko, kwas dokozaheksaenowy (DHA) i
eikozapentaenowy (EPA) korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy. W wielu
metaanalizach, czyli analizach dziesiątek badań na ludziach wykazano, że
spożywanie tranu zmniejsza ryzyko chorób serca i układu krwionośnego
(niewydolność serca, niekorzystne stężenie trójglicerydów itp.) i
śmiertelność na tym tle. Pomocne dawki EPA i DHA wynoszą zwykle aż 1 g jednego i 1 g drugiego na dobę u dorosłych. Mimo iż tran jest suplementem diety (a nie lekiem), to stosowanie go u dzieci należy skonsultować z lekarzem.
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, witaminę D, witaminę A i witaminę E
(i o te trzy ostatnie często sztucznie wzbogacany). Poza tranem
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 zawierają ryby morskie, skorupiaki morskie czy jadalne
glony morskie. Wiadomo, że tran może wspomagać funkcjonowanie układu odpornościowego, głównie za sprawą witaminy D. To jednak nie wszystko, kwas dokozaheksaenowy (DHA) i
eikozapentaenowy (EPA) korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy. W wielu
metaanalizach, czyli analizach dziesiątek badań na ludziach wykazano, że
spożywanie tranu zmniejsza ryzyko chorób serca i układu krwionośnego
(niewydolność serca, niekorzystne stężenie trójglicerydów itp.) i
śmiertelność na tym tle. Pomocne dawki EPA i DHA wynoszą zwykle aż 1 g jednego i 1 g drugiego na dobę u dorosłych. Mimo iż tran jest suplementem diety (a nie lekiem), to stosowanie go u dzieci należy skonsultować z lekarzem.
Trzeba uważać ze spożywaniem tranu latem, kiedy ekspozycja
na promienie słoneczne jest duża, ponieważ istnieją naukowe doniesienia o tym,
że witamina A (w którą przypomnę, tran jest obfity i dodatkowo sztucznie wzbogacany), zwiększa czułość
fotoreceptorów na promieniowanie ultrafioletowe, mogąc potencjalnie powodować
fotouczulenia, szybsze starzenie skóry czy zwiększać ryzyko występowania
nowotworów skóry.
na promienie słoneczne jest duża, ponieważ istnieją naukowe doniesienia o tym,
że witamina A (w którą przypomnę, tran jest obfity i dodatkowo sztucznie wzbogacany), zwiększa czułość
fotoreceptorów na promieniowanie ultrafioletowe, mogąc potencjalnie powodować
fotouczulenia, szybsze starzenie skóry czy zwiększać ryzyko występowania
nowotworów skóry.
Olej lniany
Tłoczony na zimno olej z siemienia lnianego jest bogaty w
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, podobnie jak tran. Różnica polega na
gatunku tychże związków – w oleju lnianym znajdziemy kwas alfa-linolenowy,
który po wchłonięciu do krwi może być w niewielkim stopniu metabolizowany do
wspomnianych wyżej DHA i EPA. Dla wegetarian może to być niedosłowny zamiennik tranu, jako źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3.
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, podobnie jak tran. Różnica polega na
gatunku tychże związków – w oleju lnianym znajdziemy kwas alfa-linolenowy,
który po wchłonięciu do krwi może być w niewielkim stopniu metabolizowany do
wspomnianych wyżej DHA i EPA. Dla wegetarian może to być niedosłowny zamiennik tranu, jako źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3.
Na temat spożywania oleju lnianego jest mniej badań, niż tranu. Tak samo jak tran, olej lniany został sprawdzony głównie pod
kątem jego wpływu na układ sercowo-naczyniowy. Z analiz eksperymentów dotyczących oleju
lnianego wynika, że regularne spożycie zmniejsza ryzyko występowania chorób
serca. Na przykład, zarówno u osób zdrowych (prewencyjnie), jak
i chorych, działa potencjalnie korzystnie w kontekście niedokrwiennej choroby
serca. Jeśli mowa o ilości oleju w jedzeniu, to szacowana pomocna dawka
przy zmniejszaniu prawdopodobieństwa śmierci na skutek choroby wieńcowej,
wynosiła 1 g kwasu alfa-linolenowego na dobę.
kątem jego wpływu na układ sercowo-naczyniowy. Z analiz eksperymentów dotyczących oleju
lnianego wynika, że regularne spożycie zmniejsza ryzyko występowania chorób
serca. Na przykład, zarówno u osób zdrowych (prewencyjnie), jak
i chorych, działa potencjalnie korzystnie w kontekście niedokrwiennej choroby
serca. Jeśli mowa o ilości oleju w jedzeniu, to szacowana pomocna dawka
przy zmniejszaniu prawdopodobieństwa śmierci na skutek choroby wieńcowej,
wynosiła 1 g kwasu alfa-linolenowego na dobę.
Resweratrol
Zwany też rezweratrolem. Jest to polifenol,
występujący w organizmach roślinnych. Syntetyzowany przez nie do obrony przed
czynnikami chorobotwórczymi, np. bakteriami. Występuje w bardzo wielu
produktach spożywczych, m.in. w borówkach czy jagodach, ale jego większe ilości
znajdziemy w czerwonych winogronach oraz – idąc tym tropem – w czerwonym winie
i soku z czerwonych winogron. Jest bardzo słabo wchłaniany z przewodu
pokarmowego, czym tłumaczy się jego niejasne w wielu badaniach działanie na
organizm.
występujący w organizmach roślinnych. Syntetyzowany przez nie do obrony przed
czynnikami chorobotwórczymi, np. bakteriami. Występuje w bardzo wielu
produktach spożywczych, m.in. w borówkach czy jagodach, ale jego większe ilości
znajdziemy w czerwonych winogronach oraz – idąc tym tropem – w czerwonym winie
i soku z czerwonych winogron. Jest bardzo słabo wchłaniany z przewodu
pokarmowego, czym tłumaczy się jego niejasne w wielu badaniach działanie na
organizm.
Na organizmy modelowe, takie jak nicień C. elegans,
działa przeciwstarzeniowo, ale u myszy nie zaobserwowano takiego zjawiska.
Może to wynikać z faktu, że dieta u ssaka, jak i jego metabolizm są dużo
bardziej skomplikowane, niż w przypadku nicienia. Poza tym u nicieni występuje
zjawisko eutelii, polegające na tym, że po ustaleniu liczby komórek organizmu w
czasie rozwoju embrionalnego, staje się ona już niezmienna. W związku z tym
nicień nie może się regenerować, ale nie zachoruje też na nowotwór. Temat starzenia z
kolei wiąże się silnie z podziałami komórkowymi, przez co model nicienia w
kontekście starzenia jest jedynie bardzo ostrożnie poglądowym.
działa przeciwstarzeniowo, ale u myszy nie zaobserwowano takiego zjawiska.
Może to wynikać z faktu, że dieta u ssaka, jak i jego metabolizm są dużo
bardziej skomplikowane, niż w przypadku nicienia. Poza tym u nicieni występuje
zjawisko eutelii, polegające na tym, że po ustaleniu liczby komórek organizmu w
czasie rozwoju embrionalnego, staje się ona już niezmienna. W związku z tym
nicień nie może się regenerować, ale nie zachoruje też na nowotwór. Temat starzenia z
kolei wiąże się silnie z podziałami komórkowymi, przez co model nicienia w
kontekście starzenia jest jedynie bardzo ostrożnie poglądowym.
W badaniach epidemiologicznych, w badaniach na ludziach i w
zestawieniu tego w całość (w przeglądach i metaanalizach), resweratrol wykazuje
potencjalnie działanie kardioprotekcyjne (chroni przed chorobami serca), choć
jak to w braniu pod uwagę dziesiątek publikacji bywa – są i takie, gdzie nie ma
takiej zależności. Nie mniej, zbiorcze prace wykazują, że takowa prawdopodobnie
istnieje. Wiadomo, że korzystny wpływ resweratrolu na serce nie opiera się przede wszystkim o
modyfikację stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi, ani o obniżenie
poziomu prozapalnego białka C-reaktywnego. Zmniejsza za to ciśnienie krwi, ma
wpływ na rozkurczowe ciśnienie tętnicze. Wiadomo dziś też, że resweratrol
modyfikuje aktywność sirtuin, białek mających prawdopodobnie korzystny wpływ na ogólny
stan zdrowia i długość życia.
zestawieniu tego w całość (w przeglądach i metaanalizach), resweratrol wykazuje
potencjalnie działanie kardioprotekcyjne (chroni przed chorobami serca), choć
jak to w braniu pod uwagę dziesiątek publikacji bywa – są i takie, gdzie nie ma
takiej zależności. Nie mniej, zbiorcze prace wykazują, że takowa prawdopodobnie
istnieje. Wiadomo, że korzystny wpływ resweratrolu na serce nie opiera się przede wszystkim o
modyfikację stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi, ani o obniżenie
poziomu prozapalnego białka C-reaktywnego. Zmniejsza za to ciśnienie krwi, ma
wpływ na rozkurczowe ciśnienie tętnicze. Wiadomo dziś też, że resweratrol
modyfikuje aktywność sirtuin, białek mających prawdopodobnie korzystny wpływ na ogólny
stan zdrowia i długość życia.
Obecnie nie wiadomo, czy spożywanie dodatkowych ilości
resweratrolu, niż te, jakie zjadamy na co dzień z owocami czy przetworami z czerwonych winogron, ma większy
sens. Potrzeba więcej badań w różnych okolicznościach i z dużymi dawkami, by to
sprawdzić. Dodatkowo, tradycyjnie przypomnę, że sięgnięcie po suplementy czy leki wydawane bez recepty nie powinno odwlekać wizyty u lekarza przy wyraźnych objawach problemów z układem sercowo-naczyniowym.
resweratrolu, niż te, jakie zjadamy na co dzień z owocami czy przetworami z czerwonych winogron, ma większy
sens. Potrzeba więcej badań w różnych okolicznościach i z dużymi dawkami, by to
sprawdzić. Dodatkowo, tradycyjnie przypomnę, że sięgnięcie po suplementy czy leki wydawane bez recepty nie powinno odwlekać wizyty u lekarza przy wyraźnych objawach problemów z układem sercowo-naczyniowym.
Ponieważ prowadzenie bloga naukowego wymaga ponoszenia kosztów (nie tylko finansowych, ale także czasowych), zdecydowałem się stworzyć profil na Patronite, gdzie możecie ustawić w prosty sposób comiesięczne wpłaty na rozwój bloga. Dzięki temu może on funkcjonować i będzie lepiej się rozwijać (pojawia się dzięki temu więcej artykułów na blogu). 5 czy 10 złotych nie jest dla jednej osoby dużą kwotą, ale przy wsparciu wielu z Was staje się realnym, finansowym patronatem bloga.
Literatura
Tran
Del Gobbo, Liana C. „Omega-3 polyunsaturated fatty acid
biomarkers and coronary heart disease: pooling project of 19 cohort
studies.” (2016).
biomarkers and coronary heart disease: pooling project of 19 cohort
studies.” (2016).
Leslie, Michael A., et al. „A review of the effect of
omega-3 polyunsaturated fatty acids on blood triacylglycerol levels in
normolipidemic and borderline hyperlipidemic individuals.” Lipids in
health and disease (2015): 1.
omega-3 polyunsaturated fatty acids on blood triacylglycerol levels in
normolipidemic and borderline hyperlipidemic individuals.” Lipids in
health and disease (2015): 1.
Wen, Y. T., J. H. Dai, and Q. Gao. „Effects of Omega-3
fatty acid on major cardiovascular events and mortality in patients with
coronary heart disease: a meta-analysis of randomized controlled
trials.” Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases (2014):
470-475.
fatty acid on major cardiovascular events and mortality in patients with
coronary heart disease: a meta-analysis of randomized controlled
trials.” Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases (2014):
470-475.
Djoussé, Luc, et al. „Fish consumption, omega-3 fatty
acids and risk of heart failure: a meta-analysis.” Clinical nutrition
(2012): 846-853.
acids and risk of heart failure: a meta-analysis.” Clinical nutrition
(2012): 846-853.
Kwak, Sang Mi, et al. „Efficacy of omega-3 fatty acid
supplements (eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid) in the secondary
prevention of cardiovascular disease: a meta-analysis of randomized,
double-blind, placebo-controlled trials.” Archives of internal
medicine (2012): 686-694.
supplements (eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid) in the secondary
prevention of cardiovascular disease: a meta-analysis of randomized,
double-blind, placebo-controlled trials.” Archives of internal
medicine (2012): 686-694.
Miyazono, Sadaharu, et al. „Vitamin A activates
rhodopsin and sensitizes it to ultraviolet light.” Visual
neuroscience (2011): 485-497.
rhodopsin and sensitizes it to ultraviolet light.” Visual
neuroscience (2011): 485-497.
Olej lniany
Pan, An, et al. „α-Linolenic acid and risk of
cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis.” The
American journal of clinical nutrition (2012): 1262-1273.
cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis.” The
American journal of clinical nutrition (2012): 1262-1273.
Landmark, K., and C. S. Alm. „[Alpha-linolenic acid,
cardiovascular disease and sudden death].” Tidsskrift for den Norske
laegeforening: tidsskrift for praktisk medicin, ny raekke (2006): 2792-2794.
cardiovascular disease and sudden death].” Tidsskrift for den Norske
laegeforening: tidsskrift for praktisk medicin, ny raekke (2006): 2792-2794.
Burdge, Graham C., and Philip C. Calder. „Conversion of
$ alpha $-linolenic acid to longer-chain polyunsaturated fatty acids in human
adults.” Reproduction Nutrition Development (2005): 581-597.
$ alpha $-linolenic acid to longer-chain polyunsaturated fatty acids in human
adults.” Reproduction Nutrition Development (2005): 581-597.
Anderson, Breanne M., and David WL Ma. „Are all n-3
polyunsaturated fatty acids created equal?.” Lipids in Health and
Disease (2009): 1.
polyunsaturated fatty acids created equal?.” Lipids in Health and
Disease (2009): 1.
Resweratrol
Hector, Katie L., Malgorzata Lagisz, and Shinichi Nakagawa.
„The effect of resveratrol on longevity across species: a
meta-analysis.” Biology letters (2012): rsbl20120316.
„The effect of resveratrol on longevity across species: a
meta-analysis.” Biology letters (2012): rsbl20120316.
Rabassa, Montserrat, et al. „Resveratrol metabolite
profiling in clinical nutrition research—from diet to uncovering disease risk
biomarkers: epidemiological evidence.” Annals of the New York Academy
of Sciences (2015): 107-115.
profiling in clinical nutrition research—from diet to uncovering disease risk
biomarkers: epidemiological evidence.” Annals of the New York Academy
of Sciences (2015): 107-115.
Vang, Ole, et al. „What is new for an old molecule?
Systematic review and recommendations on the use of resveratrol.” PloS
one (2011): e19881.
Systematic review and recommendations on the use of resveratrol.” PloS
one (2011): e19881.
Sahebkar, Amirhossein. „Effects of resveratrol
supplementation on plasma lipids: a systematic review and meta-analysis of
randomized controlled trials.”Nutrition reviews (2013): 822-835.
supplementation on plasma lipids: a systematic review and meta-analysis of
randomized controlled trials.”Nutrition reviews (2013): 822-835.
Sahebkar, Amirhossein, et al. „Lack of efficacy of
resveratrol on C-reactive protein and selected cardiovascular risk
factors—Results from a systematic review and meta-analysis of randomized
controlled trials.” International journal of cardiology (2015):
47-55.
resveratrol on C-reactive protein and selected cardiovascular risk
factors—Results from a systematic review and meta-analysis of randomized
controlled trials.” International journal of cardiology (2015):
47-55.
Liu, Yanxia, et al. „Effect of resveratrol on blood
pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials.” Clinical
Nutrition (2015): 27-34.
pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials.” Clinical
Nutrition (2015): 27-34.
Kakoti, Bibhuti Bhusan, et al. „Resveratrol and Omega-3
Fatty Acid: Its Implications in Cardiovascular Diseases.” Frontiers
in Cardiovascular Medicine2 (2015).
Fatty Acid: Its Implications in Cardiovascular Diseases.” Frontiers
in Cardiovascular Medicine2 (2015).
Bonnefont-Rousselot, Dominique. „Resveratrol and
Cardiovascular Diseases.”Nutrients (2016): 250.
Cardiovascular Diseases.”Nutrients (2016): 250.
kardiolodzy starej daty zalecają /tak trochę po cichu/ małą lufkę koniaczku, a ogólniej brandy, po polsku: winiaczku/ do kolacji w ramach profilaktyki przeciwzawałowej… rzecz jasna nie chodzi o narkotyk w tym zawarty, bo lufka ma być MAŁA, choć być może przy okazji jest w tym drobny element tonizacji, ale oni mówią o brandy, a nie o wódce… tu chodzi właśnie o produkt całościowy, destylat /nie do końca kompletny/ produktu fermentacji winogron, a nie np. kartofla… kwestię zalet czerwonego wina /gronowego/ nauka zbadała już dość solidnie… flawonoidy i takie tam…
…
tak swoją drogą, to obserwuję różne reklamy suplementów, leków, czy innych farmaceutyków i zauważyłem jak akcentowana w nich jest kwestia "dubeltowej" dawki, jako skuteczniejszej, bez względu na sam produkt… śmiszno i stroszno czasem, gdy się tego słucha…
p.jzns :)…
Naucz się pisać po polsku.
naucz się nie hejtować, bo to be, nie wspomnę już o podpisywaniu się…
Świetny blog. Jestem pod wrażeniem. Na pewno będę częściej tutaj zaglądać.