Dziś będzie artykuł o jeżówce
purpurowej (Echinacea purpurea). Głównymi jej składnikami, którym przypisuje się działanie lecznicze
i prozdrowotne są alkamidy (alkiloamidy). Sprzedawana jest w postaci różnych preparatów
aptecznych, w tym także w formie leków wydawanych bez recepty. A co mówią na
temat jej działania na zdrowie publikacje naukowe?
purpurowej (Echinacea purpurea). Głównymi jej składnikami, którym przypisuje się działanie lecznicze
i prozdrowotne są alkamidy (alkiloamidy). Sprzedawana jest w postaci różnych preparatów
aptecznych, w tym także w formie leków wydawanych bez recepty. A co mówią na
temat jej działania na zdrowie publikacje naukowe?
(autor: H. Zell, źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Echinacea_purpurea_001.JPG)
Biodostępność
Alkamidy z jeżówki purpurowej
wchłaniają się bardzo szybko. Mogą być absorbowane już przez śluzówkę jamy
ustnej. W badaniach użyto bardzo małych dawek alkamidów: 0,07 mg (70
mikrogramów), 0,21 mg (210 mikrogramów) i 0,9 mg (900 mikrogramów).
W badaniu obserwowano regulację cytokin prozapalnych [1].
wchłaniają się bardzo szybko. Mogą być absorbowane już przez śluzówkę jamy
ustnej. W badaniach użyto bardzo małych dawek alkamidów: 0,07 mg (70
mikrogramów), 0,21 mg (210 mikrogramów) i 0,9 mg (900 mikrogramów).
W badaniu obserwowano regulację cytokin prozapalnych [1].
Korzystne efekty działania jeżówki purpurowej
Przeprowadzono badanie na
ludziach, głównie na starszych mężczyznach w celu sprawdzenia działania jeżówki
na obturacyjną chorobę płuc i jej synergiczne działanie z selenem, witaminą C i
cynkiem. Sama jeżówka działała korzystnie, a w wersji wzbogaconej dodatkowo
skracała czas infekcji górnych dróg oddechowych. Podczas badania wystąpiło 15
efektów ubocznych. Głównie były to problemy z zasypianiem, związane z chorobą,
ale jeden odnotowano jako poważny [2]. Sprawdzono działanie jeżówki purpurowej
na ludziach narażonych na regularne promieniowanie by wykazać ewentualne efekty radioprewencyjne, które zostały zaobserwowane przy dawce 275 mg jeżówki
purpurowej dwa razy na dobę [3]. Ponadto wykazano korzystny wpływ jeżówki
purpurowej przy nawracających infekcjach [4], przeziębieniu [5], infekcjach
górnych dróg oddechowych u dzieci [6]. Podawanie jeżówki skracało też czas
stosowania sterydów przeciwzapalnych przy autoagresywnych zapaleniach
naczyniówki oka [7].
ludziach, głównie na starszych mężczyznach w celu sprawdzenia działania jeżówki
na obturacyjną chorobę płuc i jej synergiczne działanie z selenem, witaminą C i
cynkiem. Sama jeżówka działała korzystnie, a w wersji wzbogaconej dodatkowo
skracała czas infekcji górnych dróg oddechowych. Podczas badania wystąpiło 15
efektów ubocznych. Głównie były to problemy z zasypianiem, związane z chorobą,
ale jeden odnotowano jako poważny [2]. Sprawdzono działanie jeżówki purpurowej
na ludziach narażonych na regularne promieniowanie by wykazać ewentualne efekty radioprewencyjne, które zostały zaobserwowane przy dawce 275 mg jeżówki
purpurowej dwa razy na dobę [3]. Ponadto wykazano korzystny wpływ jeżówki
purpurowej przy nawracających infekcjach [4], przeziębieniu [5], infekcjach
górnych dróg oddechowych u dzieci [6]. Podawanie jeżówki skracało też czas
stosowania sterydów przeciwzapalnych przy autoagresywnych zapaleniach
naczyniówki oka [7].
Brak działania
Przeprowadzono co najmniej dwa
badania na biegaczach by sprawdzić, czy jeżówka może poprawiać wytrzymałość
osób aktywnych fizycznie. Eksperyment wykazał brak korelacji,
przynajmniej przy markerach takich jak hemoglobina, hematokryt czy maksymalny
pobór tlenu [8], [9].
badania na biegaczach by sprawdzić, czy jeżówka może poprawiać wytrzymałość
osób aktywnych fizycznie. Eksperyment wykazał brak korelacji,
przynajmniej przy markerach takich jak hemoglobina, hematokryt czy maksymalny
pobór tlenu [8], [9].
Ewentualne niekorzystne efekty działania jeżówki purpurowej
W trzyletnich badaniach na
osobach w wieku 12-60 miesięcy cierpiących na nawracające zapalenie ucha
środkowego wykazano, że podawanie jeżówki purpurowej może zwiększać ryzyko
ponownych zachorowań [10]. Już co najmniej dziesięciodniowa suplementacja
jeżówką purpurową w dawce 1000 mg na dzień pogarsza jakość naszej mikrobioty jelitowej, głównie przez
wzrost liczby szkodliwych bakterii z rodzaju Bacterioides
[11]. W co najmniej dwóch
badaniach na myszach wykazano, że podawanie jeżówki purpurowej zwiększa
aktywność kadmu we krwi, spowalnia podziały komórek wątrobowych, a przyspiesza
ich apoptozę [12], [13]. Istnieje prawdopodobieństwo, że jeżówka purpurowa może
także przyczyniać się do wzrostu masy komórek tłuszczowych przez zwiększenie
insulinozależnego wychwytu glukozy oraz ich wzmożonego różnicowania z komórek
prekursorowych, czyli może pobudzać lipogenezę i adipogenezę, co zostało
wykazane na liniach komórkowych [14], [15].
osobach w wieku 12-60 miesięcy cierpiących na nawracające zapalenie ucha
środkowego wykazano, że podawanie jeżówki purpurowej może zwiększać ryzyko
ponownych zachorowań [10]. Już co najmniej dziesięciodniowa suplementacja
jeżówką purpurową w dawce 1000 mg na dzień pogarsza jakość naszej mikrobioty jelitowej, głównie przez
wzrost liczby szkodliwych bakterii z rodzaju Bacterioides
[11]. W co najmniej dwóch
badaniach na myszach wykazano, że podawanie jeżówki purpurowej zwiększa
aktywność kadmu we krwi, spowalnia podziały komórek wątrobowych, a przyspiesza
ich apoptozę [12], [13]. Istnieje prawdopodobieństwo, że jeżówka purpurowa może
także przyczyniać się do wzrostu masy komórek tłuszczowych przez zwiększenie
insulinozależnego wychwytu glukozy oraz ich wzmożonego różnicowania z komórek
prekursorowych, czyli może pobudzać lipogenezę i adipogenezę, co zostało
wykazane na liniach komórkowych [14], [15].
Źródła:
1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18583121
2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21062330
3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19581209
4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23024696
5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11505787
6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16398593
7. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17238809
8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24045635
9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24045630
10. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18831749
11. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17176365
12. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17404071
13. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17404072
14. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25371981
15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24085629
Po drugiej stronie barykady są naukowcy (i badania) którzy twierdzą, że wpływ jeżówki na odporność (skracanie czasu choroby) to taka sama ściema jak z witaminą C 😉 Prawda jak zawsze leży pośrodku
Ja takich badań nie znalazłem, co najwyżej wykazujące niewielki, ale korzystny wpływ :-). Witamina C ma faktyczny wpływ na odporność tyle że nie ze względu na immunomodulację, a wzmacnianie śródbłonka naczyń i tym samym ograniczanie przenikania patogenów.
Generalnie można stwierdzić, że jeżówka wpływa pozytywnie na układ odpornościowy, ale nie jakoś super, znacznie, potocznie mówiąc.
Przyznam szczerze, że pierwszy raz słyszę o jeżówce.
Ja niedawno też nie wiedziałem co to jest, pewna znajoma mi powiedziała prosząc, bym napisał na podstawie publikacji naukowych artykuł na ten temat :-).
Zdarzało mi się przyjmować jeżówkę, o ile pamiętam – właśnie z powodu przeziębień, infekcji, chorób GDO. O ile pamiętam, krążyły wokół niej również opinie sugerujące właściwości immunomodulujące – czy mam rozumieć, że to były jednak tylko pobożne życzenia podobnie jak w przypadku zwiększania wydolności fizycznej? 😉
Pomóc powinna w jakiś sposób.
I się doczekałam 🙂 Dzięki
:-).
Nie wiem czy nie za dużo tych ewentualnych skutków ubocznych w stosunku do korzystnych. Tak sobie myślę, na szczęście nie jestem w grupie, która mogłaby się interesować jeżówką:) Wiesz czego mi brakuje? Jakiegoś miniwprowadzenia dla kogo i na co jest substancja o jakiej piszesz. Po kilku pierwszych zdaniach byłoby wiadomo czy warto się wczytywać żeby coś dla siebie z tego wyciągnąć, czy tylko przejrzeć tekst w ramach ciekawostki:)
W tym celu zacząłem nadawać podtytuły do każdego akapitu, jak kogoś któryś nie interesuje to może ominąć :-).
Czyli, mówiąc kolokwialnie: "bez szału" ;). A mnie interesuje bardziej wpływ jeżówki na skórę, bo wyczytałam, że stosowany zewnętrznie pomaga w pielęgnacji cery tłustej, a ponadto dobrze nawilża, działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie, ale też wyczytałam sporo sprzecznych informacji na ten temat…
Znalazłem publikację odnoszącą się do korzystnego działania, ale jednocześnie podkreślającą problemy w przechowywaniu takich preparatów; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=(echinacea%20purpurea%5BTitle%5D)%20AND%20skin%5BTitle%5D
Bardzo, bardzo dziękuję! 😀
Jeżówkę jako tako znam bo rośnie w moim ogrodzie jednak nigdy nie interesowałam się nią od strony zdrowotnej. Szkoda, że nie poprawia wytrzymałości osób aktywnych fizycznie.
nie wiesz czy jeżówka jest sprzedawana w formie ziół czy też jako składnik tabletek?
Flos ma ziele jeżówki purpurowej w formie ''normalnej'', nic innego nie znalazłem, reszta w formie tabletek, kapsułek, syropów.
ładnie wygląda ten kwiat:)) nigdy nie zastanawiałam się nad jego właściwościami.
Zdarza mi się kupować zieloną herbatę z jej dodatkiem.
bardzo ciekawy wpis 🙂
Ciekawy i przydatny post 🙂
Chyba jeszcze nigdy nie czytałam o jeżówce, więc fajnie że mogłam się dowiedzieć czegoś nowego 🙂
Śliczna ta jeżówka 🙂 no i sporo wiedzy na jej temat przyswoiłam 😉
Znam to zioło (?) czy kwiat, sama nie wiem 🙂
Długi czas jeżówka rosła u mnie w ogródku, ale wynikła mi…
Jeżówka u nas jest raczej mało znana, ale w Ameryce to zaraz po mięcie i rumianku jedno z najczęściej zażywanych ziół. Myślę że warto podkreślić wyraźnie, że często używa się jej nazwy łacińskiej Echinacea. Zapewne mało który czytelnik czyta o preparatach z "jeżówką" ale o "echinacea" to chyba każdy słyszał bo pojawia się w różnych reklamowanych mieszankach.
Istnieją dziesiątki badań nad skutecznością tego zioła i niestety wyniki są bardzo rozbieżne. W 2014 roku Cochorane Collaboration opublikował metaanalizę 24 badań klinicznych na temat leczenia przeziębienia. Wybrano wyłącznie testy z randomizacją, w których użyta była sama echinacea bez innych dodatków i gdzie porównywano jej działanie z innymi lekami, placebo lub brakiem leczenia. No i stwierdzono że jest pewien wpływ na leczenie wczesnego przeziębienia, ale wyniki badań nie są spójne, bo to co pokazało jedno badanie nie zgadzało się z wynikami innego.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16437427
Czyli jak to ktoś powyżej streścił "działa ale szału nie ma".
Mi bardzo zel z jezowka pomogl na tradzik.Nie pomagaly masci,nawet te z antybiotykami i seria u kosmetyczki z kwasami tez nie.A taki zwykly zel z jezowka poprawil cere o 90%
Ewa D