Każdy spotkał się z pojęciem „pająk” i „pajęczak”. Brzmi podobnie, ale między tymi słowami i idącymi za nimi znaczeniami jest istotna różnica. Wplątane jest w nią dodatkowo kilka ciekawostek, które odnieść można do naszego życia. Zobaczmy zatem czym jest pająk, a czym jest pajęczak. Jaka jest różnica?
Pajęczaki i pająki
Podstawowo świat żywy dzielimy na
królestwa prokariontów (bakterie i archeany) oraz organizmów jądrowych: protistów (glony i pierwotniaki), grzybów,
roślin i zwierząt. Te ostatnie dzielą się na typy. Na przykład mamy typ
parzydełkowców (czyli m.in. meduz), typ mięczaków (w tym ślimaków i ośmiornic),
typ stawonogów (m.in. owady, skorupiaki, kikutnice, wije) czy typ strunowców
(do którego należą wszystkie zwierzęta kręgowe, w tym ludzie).
królestwa prokariontów (bakterie i archeany) oraz organizmów jądrowych: protistów (glony i pierwotniaki), grzybów,
roślin i zwierząt. Te ostatnie dzielą się na typy. Na przykład mamy typ
parzydełkowców (czyli m.in. meduz), typ mięczaków (w tym ślimaków i ośmiornic),
typ stawonogów (m.in. owady, skorupiaki, kikutnice, wije) czy typ strunowców
(do którego należą wszystkie zwierzęta kręgowe, w tym ludzie).
 |
| Zaleszczotek książkowy; autor: Christian Fischer |
Zagadnienie pajęczaków i pająków
wiąże się z typem stawonogów. Otóż typy dzielą się na podtypy, a potem na
gromady. I tak jak wśród podtypu kręgowców wyróżniamy m.in. gromadę gadów,
ssaków czy płazów, tak u stawonogów wyodrębniona została m.in. gromada
pajęczaków. Te z kolei dzielą się na 11 rzędów i wśród nich znajdziemy pająki.
Czyli ogólna odpowiedź na pytanie postawione w tytule jest następująca:
pajęczaki to szersza grupa zwierząt (gromada stawonogów), do której zaliczane
są też pająki.
wiąże się z typem stawonogów. Otóż typy dzielą się na podtypy, a potem na
gromady. I tak jak wśród podtypu kręgowców wyróżniamy m.in. gromadę gadów,
ssaków czy płazów, tak u stawonogów wyodrębniona została m.in. gromada
pajęczaków. Te z kolei dzielą się na 11 rzędów i wśród nich znajdziemy pająki.
Czyli ogólna odpowiedź na pytanie postawione w tytule jest następująca:
pajęczaki to szersza grupa zwierząt (gromada stawonogów), do której zaliczane
są też pająki.
 |
| Kosarz; autor: Didier Descouens |
Ale skoro pajęczaki są szerszą
grupą, to co jeszcze się do niej zalicza? Wspomniałem o 11 rzędach. Są to oczywiście
pająki, ale także skorpiony, biczykoodwłokowce, solfugi, głaszczkochody,
roztocze, kosarze, zaleszczotki, kapturce, tępoodwłokowce i rozłupnogłowce
(tak, niektóre nazwy powalają). Pajęczaki charakteryzują się posiadaniem
czterech par odnóży krocznych (pozostałe są przekształcone w inne narządy). Na tej
podstawie łatwo odróżnić pajęczaka od owada, ponieważ insekty posiadają trzy pary odnóży krocznych.
grupą, to co jeszcze się do niej zalicza? Wspomniałem o 11 rzędach. Są to oczywiście
pająki, ale także skorpiony, biczykoodwłokowce, solfugi, głaszczkochody,
roztocze, kosarze, zaleszczotki, kapturce, tępoodwłokowce i rozłupnogłowce
(tak, niektóre nazwy powalają). Pajęczaki charakteryzują się posiadaniem
czterech par odnóży krocznych (pozostałe są przekształcone w inne narządy). Na tej
podstawie łatwo odróżnić pajęczaka od owada, ponieważ insekty posiadają trzy pary odnóży krocznych.
Pająki, kosarze, roztocze, zaleszczotki i solfugi
Część z wymienionych przeze mnie
wyżej rzędów pajęczaków to egzotyczne dla nas albo rzadkie i nieczęsto
występujące stawonogi. Inne zwracają uwagę na co dzień przez bezpośredni
kontakt z nimi bądź pośredni – są popularne w Internecie. W naszych polskich domach,
w ogródkach czy generalnie na dworze, łatwo spotkać kosarze. A te często są
mylone z pająkami. Na pewno znacie „pająki” z małym ciałkiem i długimi,
cienkimi odnóżami. Jeśli nie widzieliście dobrze wyodrębnionej głowy
(głowotułowia mówiąc dokładniej), a kształt całości (głowotułowia i odwłoka) był eliptyczny, to
mieliście do czynienia nie z pająkiem, lecz kosarzem.
wyżej rzędów pajęczaków to egzotyczne dla nas albo rzadkie i nieczęsto
występujące stawonogi. Inne zwracają uwagę na co dzień przez bezpośredni
kontakt z nimi bądź pośredni – są popularne w Internecie. W naszych polskich domach,
w ogródkach czy generalnie na dworze, łatwo spotkać kosarze. A te często są
mylone z pająkami. Na pewno znacie „pająki” z małym ciałkiem i długimi,
cienkimi odnóżami. Jeśli nie widzieliście dobrze wyodrębnionej głowy
(głowotułowia mówiąc dokładniej), a kształt całości (głowotułowia i odwłoka) był eliptyczny, to
mieliście do czynienia nie z pająkiem, lecz kosarzem.
Do rzędu pajęczaków należą też
roztocze, zaleszczotki i solfugi. To je chciałbym wyróżnić w tym tekście.
Roztocze dlatego, że wśród nich są znane wszystkim kleszcze. Zaleszczotki, o
wdzięcznej i uroczej w mojej ocenie nazwie, występują w Polsce, także w
księgozbiorach (stąd nazwa gatunkowa jednego z nich: zaleszczotek książkowy). Solfugi
to z kolei budzące grozę, stosunkowo duże pajęczaki, które potrafią brutalnie
rozprawić się ze swoim przeciwnikiem, co widać na powyższym filmie. Robi
wrażenie, prawda?
roztocze, zaleszczotki i solfugi. To je chciałbym wyróżnić w tym tekście.
Roztocze dlatego, że wśród nich są znane wszystkim kleszcze. Zaleszczotki, o
wdzięcznej i uroczej w mojej ocenie nazwie, występują w Polsce, także w
księgozbiorach (stąd nazwa gatunkowa jednego z nich: zaleszczotek książkowy). Solfugi
to z kolei budzące grozę, stosunkowo duże pajęczaki, które potrafią brutalnie
rozprawić się ze swoim przeciwnikiem, co widać na powyższym filmie. Robi
wrażenie, prawda?
Prowadzenie bloga naukowego
wymaga ponoszenia kosztów. Zdecydowałem się więc stworzyć profil na Patronite,
gdzie w prosty sposób możecie ustawić comiesięczne wpłaty na rozwój bloga.
Dzięki temu może on funkcjonować i będzie lepiej się rozwijać. Pięć lub
dziesięć złotych miesięcznie nie jest dla jednej osoby dużą kwotą, ale przy
wsparciu wielu z Was staje się realnym, finansowym patronatem bloga, dzięki
któremu mogę poświęcać więcej czasu na pisanie artykułów.
wymaga ponoszenia kosztów. Zdecydowałem się więc stworzyć profil na Patronite,
gdzie w prosty sposób możecie ustawić comiesięczne wpłaty na rozwój bloga.
Dzięki temu może on funkcjonować i będzie lepiej się rozwijać. Pięć lub
dziesięć złotych miesięcznie nie jest dla jednej osoby dużą kwotą, ale przy
wsparciu wielu z Was staje się realnym, finansowym patronatem bloga, dzięki
któremu mogę poświęcać więcej czasu na pisanie artykułów.
"trzy odnóża kroczne"?
Korekta obywatelska: czterech PAR odnóży krocznych, bo pajęczaki nie mają czterech nóg (sprawdzić czy nie kosarz po przejściach).
Racja, błąd z pośpiechu. Poprawione, dzięki!
Z tymi nogami to chodzi o to że ewolucyjni przodkowie posiadali 4 party odnóży. Przykładem są roztocza posiadające 2 pary ja np. szpeciele (swoją drogą wredny szkodnik)
Jeszcze z błędów: „archeanów”